Amasya İtimat

TARİH ve DOĞAL GÜZELLİKTE BİR İNCİ AMA!…

Ahmet GÜNAYDIN

İstediğiniz kadar doğal güzelliğiniz olsun tanıtımını yapamazsanız bir sonuç elde edemezsiniz. Taşovamızın çevresinde nice tarihi ve doğal güzellikler bulunuyor. Biz sorumlu gazetecilik adına tüm güzellikleri ortaya çıkarıyor, gözler önüne seriyoruz. Hem haber sitemizde yayınlıyor, çıkardığımız gazeteyi de ilgili devlet dairelerine posta ile gönderiyoruz.

Maalesef devlet kurumlarında bazı idareciler ve ilgili personel başını adeta devekuşu gibi kuma gömmüş olup, haberlerimizi görmezden geliyor. Kaymakamlar gelip geçici, 5-6 aylığına Taşova’da ”geçici görev” yapıyor. Kalıcı olan belediye başkanları, ilçe merkezinde olmadığı için bu değerlere sahip çıkmıyor.

Bugün, internet fenomeni Uluköyün güzel yürekli insanı Atardamar Süleyman Sayar’ın facebooktaki Erbaa-Narlıdere’den Uluköy’e Yeşilırmak üzerinden kayıkla odun ve kereste getirip  eşeklerle taşıyan insanların 40 yıllık fotoğrafı bu yazımıza ilham kaynağı oldu. Uluköy’ün sesi Süleyman kardeşime teşekkür ediyorum.

Yabancı ve yerli turistlerin akınına uğrayan Göbeklitepe ile eşdeğerdeki ilçemize 11 kilometre uzaklıktaki 8000 yıllık Kabayar höyüğü bizde. Yıllardır uğraşımıza rağmen bir kazı ekibi getirtemedik.

Tarihi 2500 yıl öncesine dayanan 400 yıl öncesinde 19 köyümüzün bağlı olduğu, Nekropol (ölüler şehri) toplu mezarların bulunduğu kayıp şehir Felenbel şehri ve görünümü ile dikkatleri üzerinde toplayan ve nice beylik ve krallıklara ev sahipliği yapmış 12 kilometre uzaklıktaki Hüvelen kalesi (şimdiki Çalkaya köyü civarı) bizim topraklarımızda. Çabalarımız boşa çıktı.

Çermik Deresi üzerinde Gökpınar ile Karsavul sınırındaki bu Hamam Romalılar döneminde yapılmıştır. 2012 yılında hamama giden yolda Orman Bölge Müdürlüğü tarafından yol genişletilmiş, Amasya Turizm ve Kültür Müdürlüğü, Müze Müdürlüğünce tadilatı yapıldı. Deri ve kaşıntıya deva olan kükürtlü ve ılık akan bu su sayesinde çok sayıda şifa bulan hasta var. Hasan Uğurlu Barajı dolgusuna sadece 850 metre. Entegre tesisler yapılıp turizme kazandırılabilir. Tanıtımında önceki İl Genel meclisi üyesi Gönül Hayati Özkan’ın büyük emeği var. İlçeye 18 kilometre uzaklıkta. Tüm bu uğraşılarımız boşuna mı gitti.

Boğazkesen tarihi köprümüzün aslına uygun restorasyonu (İnşallah Amasya Üniversitesi Rektörümüz Prof. Süleyman Elmacı gayret gösteriyor, gayretlerimiz boşa gitmeyecek). Boğazkesen köprüsü ile Ayvacık ilçesindeki Hasan Uğurlu barajı arasındaki yaklaşık 50 kilometrelik Yeşilırmak nehri güzergahında İnişdibi kanyonu gibi bir çok kanyon var. Hele hele Ayvacık-Ardıç köyü ile Erbaa-Şükür köyü çevresindeki kanyon gezip görülmeye değer (şu an tepeden seyredilebiliyor) İlçe sınırlarımızda değil ama komşuda pişer, bize de düşer. Kızılırmak nehri üzerinde bulunan Vezirköprü Şahinkaya kanyonu son 3 yıldır yerli yabancı turistlerin akınına uğruyor.

Uluköy Andıran arasındaki Çatalçamın tepesinden, Kuzey doğu istikametine yürüdüğümüzde İnişdibi kanyonunun eşsiz güzelliği bizleri karşılıyor. Tozanlı ırmağı ile Kelkit ırmağının Erbaa’ya bağlı Kale köyü yakınlarında Boğazkesende birleşmesi ile oluşan Yeşilırmak nehrinin ismi ile müsemma yemyeşil akışı fevkaladenin de fevkinde bir görünüm oluşturuyor. Yamaç paraşütü için uygun bir çok tepeler var. Konakladığımız bu bölgenin karşısı Erbaa Dokuzçam (Geleğre) köyü toprakları. Erbaa’nın arazisi en geniş bu köyünün (yerel ağızla) Afırcık (Ahırcık) ve İvsi (Akseki) mezraaları  ile Samsun-Ayvacık ilçesinin tepeleri ve Yeşilırmak nehrine dökülen Ordu vilayetine bağlı Akkuş ilçesinin Karakuş ırmağı ve Salman kasabasının dağlarını görebilmek mümkün.

Daha hangisini sayalım. Ballıca (Darma köyün’deki Hitit dönemi yeraltı şehri, Alpaslan Müzesi, Aşağı Baraklı Cami, Dörtyol köyündeki Kalekale Hamamı,  Uluköy Sinan Paşa Hamamı,

Amasya İl Turizm  Müdürlüğü kayıtlarına göre Alpaslan Müzesi:

Amasya’nın Taşova İlçesinde bulunan Alpaslan Müzesi,Yöreden derlenen Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı Dönemlerine ait arkeolojik ve etnografik eserler ile sikkelerinden oluşan bir belde müzesidir. XIII. Yüzyıla tarihlenen ve kasabanın kuzeyindeki ören yerinden getirilerek teşhir edilen Selçuklu Dönemi’ne ait orijinal ahşap sanduka, türbe kapısı ile orijinal vakfiyesi ve seceresi de bulunmaktadır.

Tarihi kalıntılar: Yukarı Baraklı Alaca Kilise ve zindanları, Baraklı Kalesi, Bizans dönemi Boraboy Hamamı, Kızgüldüren kilisesi Dazlı Kilisesi, Karamuk Kilisesi, (son iki kilisenin kolon, sütun gibi malzemelerinin çoğu inşaat temeline dolgu malzemesi olarak kullanılmış, Uluköy Kurşunlu Camiini mi?.

Mesire Yerleri: Boraboy gölü, Baraklı Şelalesi, Belevi Akpınar, Dereli Havuzbaşı, Destek Barajı, Esençay Şahin Yaylası, Şehit Himmet Aydemir Sarıkaya Gürsu Göleti, Uluköy Naci Eren Barajı,  Akınoğlu Tekke Havuz ve Gölünü mü?

Yoksa keşfedilmeyi ve turizme açılmayı bekleyen Kırkharman Takım Şelalelerini mi?

Daha bitmedi, Tatlıpınar köyüne 2 kilometre uzaklıktaki Gerez ini mağarası, Devre köyü yakınlarındaki kayıp Menduh şehri, Yaylasaray Sudüşen şelalesi, Yukarı Baraklı Roma dönemi Gözetleme kulesi, Esençay merkezindeki yeraltı şehri, Boraboy Tuzla mevkiindeki Kaya Mezarı, mağaralar, höyükler. Hangi birini yazalım!.

Gelelim ilçemizin manevi mimarlarına:

Taşova ve köylerimizde yetişen ve buraya yerleşen alperen, derviş gazi velilerimiz:  Bahşi Halife (Akbilek), Beşir Efendi, Çeltek Baba, Doğan Baba, Ergüneş Baba,  Koca İbrahim Hoca (Alucralı), Kuş Baba (Kuşşeyh), Seyyid Nureddin Alpaslan, Seyyid Vakkas, Yunus Baba

İlçemiz köylerinde, hakkında çok fazla bilgi olmayan fakat türbesi veye mezarı çevrilmiş evliyalar: Çal Baba (Boğalı Yaylaları), Çamlı Evliya (Elmakırı Köyü), Hüseyin Baba (Yolaçan Köyü), Mıcık Dede (Uluköy), Molla Osman (Yolaçan Köyü), Topuzlu Evliya (Yayladibi Köyü)

Velilerle ilgili geniş bilgileri; Haber sitemizin Evliya ve Türbeler bölümünde, camii, kale, ören, hamam, höyük ve kiliselerle ilgili bilgileri; Tarihi yerler bölümünde, Şelale, göl,  baraj, gölet, yayla ve havuz gibi doğal güzelliklerimizi Mesire Yerler bölümünden öğrenebilirsiniz.

Her dönemin tarihi bizde. Bir çok ilde, ilçede olmayan doğal güzellikler ve mesire yerleri de biz de.

Yaylalar konusunda yine ilçemiz bölgemizde en fazla oba ve yaylaya sahip ilçe. En güzeli tartışmasız Fındıkpınarı (Halamaz) yaylası. Başyurt, Sepetli Elmapınarı ve Karapınar (elektrik var), Esençay Kirazpınarı, Çakırsu Yemişen yaylası, Buğalı dağlarındaki; Dereli, Belevi, Ballıca, Esençay, Şahinler, Geydoğan obaları ve bir çok yaylalarımız.

Taşova ve köylerinde yetişen ve buraya yerleşen velilerimiz: Bahşi Halife (Akbilek), İlçe merkezi Beşir Efendi, Esençay Çeltek Baba, Geydoğan Doğan Baba, Uluköy Ergüneş Baba, Durucasu Koca İbrahim Hoca (Alucralı), Şahinler Kuş Baba (Kuşşeyh), Alpaslan Seyyid Nureddin Alpaslan, Tekke Seyyid Vakkas, Çakırsu Yunus Baba.

İlçemiz köylerinde, hakkında çok fazla bilgi olmayan fakat türbesi veye mezarı çevrilmiş velilerimiz: Çal Baba (Boğalı Yaylaları) Çamlı Evliya (Elmakırı Köyü), Hüseyin Baba (Yolaçan Köyü), Mıcık Dede (Uluköy), Molla Osman (Yolaçan Köyü), Topuzlu Evliya (Yayladibi Köyü).

Yani; un var, şeker var, yağ var: Ama bizim helva nerde?

 

Yorum Ekle