Amasya İtimat

BİR TÜRKÜ, BİR IZDIRAP/TÜRKÜLERİN HİKAYESİ

Ahmet Şmşek

Amasya, Tokat yöresinde çok dinlenen ezgilerden bir tanesidir Fadik Türküsü. Özlemdir, hevesdir Fadik türküsü, Aşkın ızdıraba, sevginin hasrete dönüşmesinin hikayesidir Fadik Türküsü. Reşadiye Gökköy’de yaşandığı yer alsa da, aslında Başçiftlik’te yaşanan, aşkın hüzne dönüşünü anlatan Fadik türküsünün gerçek hikayesini araştırdık.
Bizim yörenin türküleri çok yanıktır. Çoğu agıt şeklindedir. Kimi zaman bir annenin feryadı kim zaman bir aşığın hüznü ya da sevinci kimi zaman da bir bülbülün ötüşü kimi zaman Çanakkale’ye Yemen’e giden askerilerin ayak seslerini türkülerde bulursunuz. Bazen; yöremizin türküleri “Yaylanın yolundayım, Gürgenin dalındayım, Anam beni sorarsa, Kızların koynundayım” der

Şaban BOLAT’ın “Dünden Bugüne Başçiftlik” kitabında Fadik türküsünün hikayesi şu şekilde yer almaktadır;

“Fadik türküsünün hikayesi, Başçiftlik merkezde yaşanmıştır. Çocuk yaşta tohumu atılıp, gençlikte filizlenen, tam olgunlaşmaya başlayacağı zaman hayal kırıklığıyla sonuçlanan bir aşkın nefrete dönüşmesinin beddua şeklinde ifadesidir bu türkü.

Aynı mahallenin iki çocuğu, evlerinin köşelerini döndüklerinde sürekli birbirleriyle karşılaşmaktadırlar. Derken bu karşılaşmalar zamanla aşka dönüşmeye başlamış. Çocuk yaştaki iki aşık büyüdüklerinde evlenmeye karar verip birbirlerine söz verirler. Gel zaman git zaman önce aileler, komşular sonra Başçiftlik bu olayla çalkalanmaya başlar.

Başçiftlik’te söylense de bu olaydan ya habersiz yada bilerek komşu köyden bir öğretmen ailesiyle istemeye gelir Fadik kızı. Aşık komşu delikanlı hem işsiz hemde askerliğini yapmamıştır. Durum böyleyken işsiz ve askerliğini yapmamış komşu delikanlıya değilde öğretmene verirler Fadik kızı. Fadik kız istemez bu evliliği lakin çaresizlik içinde kabul eder evlenmeyi ve evlenir. Aşık komşu delikanlı çaresiz, ellerine koynunda kalıverir ortalıkta. Küser tüm ailesine, tüm çevresindekilere, küser kaderine lakin en çokta Fadik’e küser. Küsmekle kalmaz beddua eder arkasından. ”

Anlatırılır ki; aşık komşu delikanlı Fadik kızın düğününde geçer bir köşeye, söylemeye başlar, bu ağıtı. Ve zamanla yayılır, bu türkü tüm yöreye…

05amasyam-05 Kültür, Haber,  Magazin 2022

Uykuları haram ettin gözüme
Darıldın mı Fadik haklı sözüme
Doya doya bakamadım yüzüne
Bana allar ettin kahbe Fadiğim…

Gittiğin yollarda diken olsun, taş olsun
Karnın dolu kucakların boş olsun
Gözlerinden akan kanlı yaş olsun
Bana allar ettin kahbe Fadiğim…

Boğazına takmış alaca boncuk
Belin sızlar olsun, bacağın Yılancık
Kız memeni emsin enikli kancık
Bana allar ettin kahbe Fadiğim…

Gökköy’ün altıda köyün yazısı
Fadik derler sana ana kuzusu
Böyle imiş alnımızın yazısı
Bana allar ettin kahbe Fadiğim…

Yeşilırmak çağıl çağıl çağlıyor
Benimde yüreğimi dertler dağlıyor
Garip anam boynunu bükmüş ağlıyor
Bana allar ettin kahbe Fadiğim…

Sarı saman gibi sararttın beni
Acı kahve gibi kararttın beni
Bırakıp da gittin ellere beni
Bana allar ettin kahbe Fadiğim…

Yorum Ekle