ÜNYE-ÇARŞAMBA ARASINDA TERME OLABİLMEK… Araştıran: Ahmet Günaydın

Araştıran: Ahmet Günaydın

Taşova’nın neden büyümediği konusunda yorumlar yaparken, Amasya ve Erbaa gibi büyük kentlerin arasında kaldığı için büyüyemediği ön plana gelir.

Oysa Samsun’un Terme ilçesinin konumu bizden farklı olmadığı gibi üstelik daha da dezavantajlı. 30 kilometre doğusunda merkezi 90 bin köyleri ile 130 bin nüfusa sahip Ordu’nun Ünye ilçesi, batısında ise merkezi 80 bin köyleri ile birlikte 140 bin nüfusa sahip Samsun’un Çarşamba ilçesi. İki büyük ilçenin arasına sıkışan Terme, buna rağmen belli periyodlarla büyümesini sürdürmüş ve son sayımda 40 bin köyleri ile  72 bin nüfusa sahip

Aslında bu üç ilçe ile de kadim bağlarımız var. Her ne kadar 77 yıllık bir ilçe olsak da özellikle Terme ile milattan önceki yıllarda TEMİSKHİRA olarak bilinen Boğazkesen kalesi civarında Terme ilçesinde de yaşadığı bilinen Amazonlarla ilgili bir birlikteliğimiz var. Ünye ile bağlantımız daha çok Osmanlı dönemine tekabül ederken, Çarşamba ise zaten komşumuz olan kuzeyde yer alan köylerimizle kız alıp vermiş şivede de yakınlığı olan tarihi,  kültürel ilintimiz olan bir kent.

Yıllara Göre Nüfus

Taşova’nın envanterine şöyle bir göz atalım: Mesire Yerleri: Boraboy gölü Tabiat Parkı, Baraklı Şelalesi, Belevi Akpınar, Dereli Havuzbaşı, Destek Barajı, Esençay Şahin Yaylası, Şehit Himmet Aydemir Sarıkaya Gürsu Göleti, Uluköy Naci Eren Barajı,  Akınoğlu Tekke Havuz ve Gölü, keşfedilmeyi ve turizme açılmayı bekleyen Kırkharman Takım Şelaleleri  Tatlıpınar köyüne 2 kilometre uzaklıktaki Gerezini  Kale mağarası, Devre köyü yakınlarındaki kayıp Menduh şehri, Yaylasaray Sudüşen şelalesi, Yukarı Baraklı Roma dönemi Gözetleme kulesi, Esençay merkezindeki yeraltı şehri, Boraboy Tuzla mevkiindeki Kaya Mezarı, mağaralar, höyükler.

Ballıca (Darma köyün’deki Hitit dönemi yeraltı şehri, Alpaslan Müzesi, Aşağı Baraklı Cami, Dörtyol köyündeki Kalekale Hamamı,  Uluköy Sinan Paşa Hamamı,

Amasya İl Turizm  Müdürlüğü kayıtlarına göre Alpaslan Müzesi:

Amasya’nın Taşova İlçesinde bulunan Alpaslan Müzesi,Yöreden derlenen Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı Dönemlerine ait arkeolojik ve etnografik eserler ile sikkelerinden oluşan bir belde müzesidir. XIII. Yüzyıla tarihlenen ve kasabanın kuzeyindeki ören yerinden getirilerek teşhir edilen Selçuklu Dönemi’ne ait orijinal ahşap sanduka, türbe kapısı ile orijinal vakfiyesi ve seceresi de bulunmaktadır.

Tarihi kalıntılar: Yukarı Baraklı Alaca Kilise ve zindanları, Baraklı Kalesi, Bizans dönemi Boraboy Hamamı, Kızgüldüren kilisesi Dazlı Kilisesi, Karamuk Kilisesi, (son iki kilisenin kolon, sütun gibi malzemelerinin çoğu inşaat temeline dolgu malzemesi olarak kullanılmış, Uluköy Kurşunlu Camii.

Erbaa ile ilçemizin nüfus farkı son 30 yılda katlandı. 1990’larda ilçemizde görev yapan bir doktor arkadaşım Taşova’yı çok beğendiğini, Erbaa ile kıyaslarken; “Erbaa büyük bir köy” seklinde görüşünü ifade etmişti. O yıllarda Erbaa: 27 bin, Taşova: 15 bin nüfusa sahipti. Son sayım sonuçlarına göre Taşova: 11 bin, Erbaa: 70 bin.

Aslında bu ilçelerin ne bir Boraboy Gölü Tabiat parkı, ne Alpaslan Müzesi gibi bir müzesi, ne de Türkiye’de yıl 52 hafta pazarı kurulan Bamya gibi değerli ürünleri var.

Kısacası; Un var, şeker var, yağ var: Ama bizim helva nerede?

Yorum Ekle