Ahmet Şimşek
SÖZ KESME
Kızın verilmesi gerçekleştikten sonra sıra söz kesmeye gelir. Söz kesmeye imam ve ailenin büyük erkekleri gider. Söz kesmeye giden aile büyükleri eline tatlı şeker, lokum, baklava gibi tatlı yiyecekler alırlar. Söz kesmeye gidenlere kahve ikram edilir. Söz kesmede şerbetin ne zaman içileceği konuşulur. Söz kesmede nişan yüzüğü takılabilir, fakat hiçbir şeyin takılmadığı da olmaktadır.
Söz kesmede karşılıklı istekler ailelerin imkânları ölçüsünde dile getirilir. Bu arada kız tarafının düğün için istekleri sorulur. Kız tarafının ne kadar başlık parası istediğini söylermiş, şimdi bazen hala süt hakkı diye küçük bir para kızın anasına verilir. Başlık parası işi günümüzde tamamen kalkmıştır. Kıza ne kadar altın, bilezik, beşibirlik, yüzük , küpe alınacağı kararlaştırılır. Kıza dikiş makinası hangi ev eşyaların alınacağı, kaç kat yün yatak yorgan yapılacağı gibi her konu ayrıntısıyla konuşulur, bir kâğıda yazılırmış. Oğlan tarafı listede yazılanları fazla bulursa itiraz eder, büyüklerin araya girmesiyle orta yol bulunarak listeye son hali verilirmiş. Bu listede yazılanlar düğün gününe kadar hazırlanırmış. Bir miktar para da süt hakkı için kız anasına verilir.
ŞERBET İÇME VE NİŞAN
KÖYÜMÜZDE VE YÖREMİZDE BU ESKİ ADETLER HALA YAŞATILMAKTADIR. Şerbet içme günü söz kesildiği gün kararlaştırılmaktadır. Şerbet içme genelde cuma akşamı yapılmaktadır. Şerbet içmede kullanılacak malzeme, kahve, şeker, lokum birkaç gün evvel kız evine gönderilir. Şerbet içme sadece erkeklerin katıldığı bir kutlamadır. Şerbet içmede hoca dua okur ve şerbet içme biter. Şerbet içildikten sonra sırada nişan vardır. Nişana karar verildikten sonra okuyucularla nişana çağrı yapılmaktadır. Okuyucu falan kişinin selamı var şu gün falan saatte kız evinde veya belli bir yerde nişan var diye davet eder. Köyümüzde düğün sahibinin yakınlarının çocukları gönderilerek veya hoparlörle de davet yapılmaktadır. Gençlerin eline bir torba şeker verilir ev ev dağıttırılır. buna “okuntu” da denmektedir.
Nişana gelen davetliler eğer erkek tarafından ise altın veya para takar eğer kız tarafından ise kızın eksikleri varsa onları getirmek sureti ile düğün yapanlara yardım etmiş olunmaktadır. Nişan yapılırken nişanlık olarak kıza nişan elbisesi, iç çamaşırı, makyaj malzemesi, kolonya, ayakkabı, terlik, hırka, tülbent, eşarp, entari, ve takılar alınır. Bu alınan malzemeler bir bohça içerisinde kız evine birkaç gün evvelden gönderilmektedir. Nişan merasimi evde veya müsait bir salonda yapılır. Nişan evde yapılırsa nişanda kadınlar, teyp ve def çalarak oyunlar oynayarak eğlenmektedir. Davetlilerin sayısı artınca takı merasimine geçilir. Takı merasiminde bir kadın kimin ne taktığını yüksek sesle gelenlere duyurur. Bir kadın gelinin anasından, babasından, teyzesinden diye seslenerek takıyı havaya kaldırır herkese duyrur.Takı ve hediyenin ağırlığı davetlinin yakınlık derecesi ve maddi durumuna göre değişmektedir. Nişanda gelin kayınvalidesinden izin alarak oynar ve uzun uzadıya oynamaz kısa bir süre oynar ve oturur. Kız sağdıçla birlikte takı müddetince bekler ve takı bittikten sonra kaynanasından başlayarak tüm davetlilerin elini öper. Nişan eğlenceleri kadınlar arasında geçmekteyken son yıllarda damatta bu törene katılmaktadır. Nişana gelen davetlilerin dağılmasıyla sona ermektedir. Nişanda yeni nişanlı gençler, aile büyükleri ve akrabalar ayrı ayrı ve topluca fotoğraf çekinirler.
Nişanlı gençler birbirlerini tanımak amaçlı görüşebilmekte ve bu genelde kız evinde bir araya gelirler. Bu ziyaretlere oğlan anne ve babasıyla katılmaktadır. Mehir veya ağırlık konusu nişanla söz arası bir gün konuşulmaktadır. Başlık parası ödeme adeti kalktığından gençler de daha kolay evlenebilmektedirler. Ağırlık ise damat tarafının yeni ev için aldıklarına denmektedir. Ağırlık genellikle düğünden önce kız evine götürülmektedir.
Düğün için konuşulan takılar nişanda takılacağı gibi genelde düğün içinde de takılmaktadır.
GÖRÜ
Düğüne az bir zaman kala görü yapılır, köy halkı davet edilir, Görü: (Bir nevi nişana benzer bu merasimde yalnız Erkek evinden kadınlar eskiden traktörlerin römoklarına çul (İple dokunan bir nevi halı) serilerek üzerlerine minder konur misafirler üzerine otururdu. Şimdi araç olarak minibüsler kullanılıyor. Bir neşe bir eğlence tabi başlarında erkek evinden yeterli derecede erkek amcalar bulunur. Traktörler hareket ederek kız evine gidilir. Kumaş türünden alınan eşyalar halkın gözü önünde kızın başına örtülür, yemek verilir. Yemeklerin başında bayanların en çok sevdiği yaprak dolmasıdır.
Nişanla düğün arası bir zamanda resmi nikah (izinname) yapılmaktadır. Dini nikahta ise imam, gelin vekili, damat ve aile büyükleri bulunmaktadır. Mehir altın veya para olarak verilmekte ve kız gelin giderken kızın çehiz sandığı veya çantasına konulmaktadır.
Köyümüzde hayırlı işin fazla uzatılması hoş karşılanmamaktadır. İşi bozarlar, arada laf götürüp getiren olur diye maddi durum elveriyorsa en kısa sürede düğün yapılmasında fayda vardır denilmektedir. Genellikle iki bayram arasında – ramazan ve kurban bayramları- düğün yapılmamaktadır. Eğer nişan ve düğün arasına bayram girerse kız evine bayramlık bazen yiyecek, giyecek, kurban bayramıysa koç veya koyun alınır süslenir kız evine götürülür. Ramazan Bayramında, gelin kız için bayramlık elbise, şeker, kolonya alınarak gelin evine götürülür.
Nişanlılık yarı evlik sayıldığından bozulması da toplum tarafından hoş karşılanmamaktadır. Bizde kırk düşünülür bir karar verilir bir bu nişan düğünle sonlandırılır. Eğer nişanı kız tarafı bozuyorsa buna “bohça atma” denir, tüm hediye ve takıları oğlan evine gönderir. Eğer oğlan tarafı bozuyorsa kız istese hiçbir şey vermeye bilir ama yine de bizde adettir istenmeyen erkek tarafının hiç bir şeyini kız tarafı görmek istemez neyi varsa iade eder. (Devamı var)
