Şanlıurfa’da bulunan Göbekli Tepe sadece Türkiye için değil, tüm dünya için çok önemli bir değere sahip bir tarih öncesi arkeolojik alan. Yerli ve yabancı turistlerin akınına uğrayan Göbekli Tepe çevresine önemli bir ekonomik girdi sağlıyor. Yaklaşık 12.000 yaşında olan Göbekli Tepe’nin dünya tarihinde kabul edilen bazı teorileri değiştirme kapasitesine sahip olduğu iddia ediliyor.
12 yıldır süren kazı çalışmaları ile sürekli gündemde kalan Göbekli Tepe ile eşdeğerde olan Andıran köyü yolu onikinci kilometresinde bulunan Kabayar Höyüğü bir türlü hak ettiği yeri bulamıyor.
Son derece sratejik ve verimli toprakların yer aldığı bölge ile ilgili arşivimizden aşağıdaki bilgilere ulaştık: Pontus hükümdarı Pontpolinyak tarafından verimli, mümbit, yeşil ve sulak bir yöre olduğu için Fonorova adı verilen ancak, doğumu milattan önce: 132, ölümü M.Ö. 63 olan Anadolumuzda 57 yıl hüküm sürmüş Pontus kralı 6. Mithridates yörenin ismini Opotorma olarak değiştirmiştir. 6. Mithridates tarafından yaptırılan bu 2100 yıllık bu sanat eseri köprü 1980’li yıllarda kullanılamaz hale gelmiştir. 6. Mithridates döneminde Amasya’yı Niksar’a bağlayan bu köprünün yanı sıra bir de kale yapılmıştır. Yavuz Sultan Selim’in İran seferinde geçtiği bu köprünün 100 metre kuzeyine 1985 yılında Amasya Özel İdare Müdürlüğünce çelik kontrüksiyon Boğazkesen köprüsü yapılmıştır.
Dört bir yanı tarihi ve kültürel varlıklarla dolu Taşova’mızın en eski yerleşim bölgesi olan Andıran köyü yakınlarındaki Kabayar Höyüğünde kazı çalışmaları ile ilgili haberimiz heyecan uyandırdı.
Konu ile ilgili sponsor arayışı sürerken, Kabayar höyüğünde kazı ekibinin çalışmalarına başlaması ile ilçemiz gündeme gelecek. Kabayar Höyüğü, Onbin yıl öncesine dayanan bir tarihe sahip olup, İlk Tunç Çağı, Orta Tunç Çağı, Geç Demir Çağı ve Helenistik Çağa ait çanak ve çömlek parçalarının bulunduğu Kabayar Höyüğünde 1940’larda bulunan Sonusa Vazosunun özelliği: Pişmiş topraktan yapılmış, kuş gagası ağızlı formlu, tek kulplu, sivri dipli kaidelidir. Milattan Önce 1650-1500 Eski Hitit Dönemine ait olup, Sonusa Kabayar höyükte 1940’lı yıllarda bulunarak İstanbul Arkeoloji Müzeler Müdürlüğüne teslim edilmişti. Halen bu Müzenin Şark Eserleri Bölümünde Sonusa Vazosu adı altında sergilenmektedir. Vazo 30,4 cm. yüksekliğinde, 11,1 cm. genişliğinde olup, vazonun tarihi 4000 yıl öncesine kadar dayanmaktadır. Çevresinde bir çok milattan önce tarihi yapıların bulunduğu bölgede Kazı heyetinin bir an önce çalışmalara başlaması en büyük dileğimiz.
