Çocuklarda Oyun Kültürü…
Arkadaş sohbetlerinde, ev ziyaretlerinde, görevde eğitim üzerine konuşuyoruz. Varsa
yoksa çocukların eğitimi. En önde sohbet konumuz. Nasıl bir çocuk yetiştirmek istiyoruz.
Önce aile, cocuğuna nasıl bir eğitim almaktan yanadır. Değişik kanallardan da ifade edilen bu
istekler ne kadar dikkate alınıyor. Programlarda yer veriliyor.
Bir adım sonrası sistem nasıl bir eğitim sunuyor. Sistemin sürekli değişiyor olması,
yapısı velileri ve öğrencileri nasıl etkiliyor.
Birkaç aile ve arkadaş bir araya geldiğimizde sistemden, değişimden, teknolojiden vb.
teknik ve detaya takılmadan hemen neticeye ulaşıyor saymaya başlıyoruz. Çalışkan, milli ve
manevi değerlere saygılı, etrafına faydalı, iki dünyayı bilen ve hazırlıklı olan, gayretli,
girişken, ekonomik bağımsızlığını kazanarak güzel bir işte çalışan ya da kuran bir çocuk
istiyoruz.
Bu çok özel ifadelerin gerçekleşmesi, velilerin ve veli yakınlarının, komşularının,
arkadaşlarının istediği eğitim nasıl olacak, işe nereden başlanacak, dün nasıldı, bugün nasıl bir
eğitim sistemimiz var. Mevcut durum detaylı incelenerek dünyayla karşılaştırılarak bize
uygun hale getirilerek uygulanmasında neler yaptık. Olmazsa olmazımız nedir.
Ya da biz eğitim öğretim alanında ne kadar bilgiye sahibiz.
Ev sahibi ile beş arkadaşız. Hemen her konuya girebiliyor, rahat, doğal ve çekince
koymadan rahatca duygu, düşünce ve fikirlerimizi açıklayabiliyoruz. Herkes birbirini çok iyi
anlıyor ve hoş görüyor.
Konu çocuk olunca akarsular duruyor, her kesin görüşlerini paylaşacağı sözleri ve
yaşadıkları var.
Bir ara ilköğretim çağında bir çocuk için annemi, babamı, öğretmen mi, olmak kolay
ve zordur. Konuşuyoruz. Uzayıp gidiyor. Bir ara anneler ve bir de babaanne görüşlerini
iletiyor. Çok önemli ve ciddi konular üzerinde duruyoruz.
Dilimiz döndüğünce baba olmak diye başladık ve bütün sorumluluklarını ortaya
koyduktan sonra nasıl bir evlat istiyoruz diye saatlere uzanan değerlendirmeler yaptık. Birkaç
küçük ilave veya çekincelerle anne içinde aynı şeyleri ifade ettik. Anne ve baba ayrılmaz bir
bütünlüktür, olmazsa olmazdır.
İkinci önemli merkez ise, öğretmeni olmanın güzelliği, tadı ve lezzeti üzerine
konuşmak, bilgi ve birikimleri paylaşmak hem kolay hemde çok zor. Mesleği boyunca
yüzlerce öğrenciye bir üst öğretime ve hayata hazırlamak mecburiyetinde olan meslektaşım.
Bu yazının, araştırmanın, kitabın, ana damarlarından biri öğretmen olacaktır.
Okuyucumuz okumayı tamamladığında beynindeki soruların büyük çoğunluğunun mevcut
durumunu, kaynağını, çözüm için yapılması gerekenlerin tespitini yapabilecek noktaya
ulaşacaktır.
Çocuklar… Gençliğe adım atmış ya da bir adım kalmış yarınlarımız.
Artık, arkadaş, çok önemli rol almaktadır. Sabah evden ayrıldıktan eve geldiğiniz ana
kadar birlikte olduğunuz değişmez güzelliktir.
Bana arkadaşını söyle sana kim olduğunu söyleyeyim. Denmiştir.
Çocukların benden, zihin ve ruhi alanda gelişmesini tamamlaması için etkili ve yetkili
olanların uygulamaya konması aile ve okulla direk bağlantılıdır.
Artık, oyun için geç kalmamalıyız. Oyun kelimesinin derinliğinde neyimiz varsa
ortaya koymamız gerek.
Evde, okulda, dışarda oyun. Oyun kurucuları, rol arkadaşları, başalayış, oynayış ve
final bölümünde ortaya konan davranış, hitap ve istek birbirini tamamlayan önemli
olmazlardır.
Biliyorum ki, beslenme ve uyku kadar önemlidir.
***
Şehir hayatının en önemli handikapı çocukların kuralsız oyun alanlarının olmaması,
özgürce sitedikleri oyunu sınırsız oynayamamalarıdır. İhtiyaç yerinde ve zamanında tespit
edildiğinde giderilmesi için önemli bir adımın atılması anlamındadır.
Eğitim öğretim alanında yazılacak, konuşulacak o kadar çok alan varki bir çoğuda
birbirine zincirleme bağlı, ardışık, iç içe hatta birbirini tamamlar mahiyettedir.
Başlıklar arasında gezintiye çıktığımızda da aynı bağlantıya ulaşmamız mümkün…
Oyun en etkili öğrenme aracıdır. Denmiştir. Sözü basit gibi görünsede incelendiğinde okkalı
ve ağırlığı tartışılmamalıdır. Tabii oyunu oynayanlar tarafından tanımının olduğu gibi
akademikde tanımları var.
Oyun oynadığım köy akşamlarımda fiziki ve zihni tanımlar yapılmazdı. Yetenekler,
sosyal uyum bilinmezdi, hatta bu çocuk bu oyun için uygundur, değildir değerlendirmesini
yapacak bir otorite ve makamda yoktu. Varsa da bizim köye ulaşmamıştı.
Bizim tanımımızla; zevkle yapılan faaliyetler bütünüdür. Oyun bizim, oynayanlar biz,
kazanan ve kaybeden de biz, kavga yok, küfür yok, yakmak ve yıkmak yok… Huzur ve
güven, saygı ve sevgi, mutluluk vardı.
Deniliyor ki çağımızda her şey bilimsel olarak değerlendiriliyor ve inceleniyor,
akademik tanımlar yapılıyor. Kurallar, yasaklar, olmazlar, cezalar vb… uzayıp giden ve
sürekli incelenen ve raporlaşan programlar.
Dokunma, görme, işitme, tatma, koklama kelimelerinin anlam bütünlüğü içinde
duyguların harekete geçtiği, adına etkinlik dediklerinde aklımıza ne geliyorsa tanımlayabilir
uygulamaya koyabiliriz.
Oyun hayata hazırlıktır. Denmiştir. Öğrenmeye hazırlık noktasında en tatlı, zevkli
araçtır. Yine çocuklar kendilerini ifade etmelerinde oyunu rahat kullanırlar. Oyun çok ciddi
bir iş ve eylemdir. Beş duyu organının hareket halinde olduğu andır. Ebe olmak. Hedefe
ulaşmak. Sonuç almak. Yenmek. Oyunu kuralları içinde oynamak ve kazanmak çocuğa olmak
olgusunu tattırır. Kendini keşfetmesini ve nereye ulaşabileceğini ve üreteceğini gösterir. Mek
ve mak ekleriyle onlarca ilave yapmak mümkündür.
Çocuklarda oyun kültürü önemsenmeli, eğitim verilmeli, anne, baba ve öğretmen de
konu ile ilgili bilgilendirilmelidir.
Öğretme isteği olan çocukların derslerinde başarı istenilen seviyededir. Rahatlatır,
güven duygusu gelişir, başaracağım, başarıyorum, başardım, düşüncesi beynini oturur.
Devam eden sohbetin uğradığı alanlarda birlikte yol aldık. Öğretmen orta noktada
olmalıdır. Bu kabulden sonra anne baba çocuğu da yanlarına alarak işbirliğini başlatmalıdır.
Anne, baba bir şeyi daha unutmamalı ve başlatmaldır ki oda çocukla oyun oynamaya
başlamasıdır. Zamanını ve yerini hatta oyunu birlikte tespit kolaydır.
Bu oyunların içinde ne kadar yer almalı ve oyunun neresinde biz olmalıyız
kendiliğinden gelişecektir.
Tabii velilerinde eğitime ihtiyacı olduğu kabul görmektedir.
Şimdi, eğitimin önemini biliyor olarak, yapacağımız çalışmalarda ve paylaşımlarda
konuya girecek ve doğrulara ulaşmaya çalışacağız.
10.11.2014 /Ankara.