Enver Seyhan
Eğer mevzu darmadağın olup da ana temadan çıkmaz isem, bildiğim haliyle 1990 yılına kadar aklımdaki Oba – Yeşilyurt köyünü yazmak istiyorum.
Hemen burada yeri gelmişken mühim bir açıklamayla giriş yapayım:
Kuşyuf köyünden Hakkı Biçer adında bir ozan var; geçmişin kelamını döktürüyor. Ha manzum ha mensur… Hepsinde muvaffak oluyor. Çocukluğumuzu getiriyor da kucağımıza koyuyor. Kuşyuf ile bizim Oba’nın konuşuğu da birebir aynı gibi. Bu kadar mı olur? Bu durum yazın alanında “ağız” olarak da ifade ediliyor galiba.
Çocukluğumda Karga tepesinde yol yoğudu. 1970’lerde sanıyorum muhtar Musa Özcan bu yolu Taşova’ya bağlattı. Önceki senelerde Mercimek deresini takip ederek atla, eşekle veya yaya olarak gidiliyormuş. Başka bir yol da bugünkü mevcut yola koşut şekilde yayalarca gide gele meydana gelmiş olan ve faravga boyunca uzayıp giden cılga. Koca dedem Andıran’daki akrabalarına Kovaçukuru, Boğa tepesi, Çalılı Evliya’dan avkuru Taşova’nın başından geçer gidermiş. Bu cılgayı takip edermiş. Gelirken de sırtında kavun karpuz getirirmiş. Vesayit -vesait yok o zaman. Eşek, at, kağnı var. Ona da kaç hanenin gücü yetiyor?
Bu yol aynı zamanda Taşova’nın da yoluydu. Zaman içinde araba yolu olarak bir toprak yol oluşmuş. Koca dedem arabaya binmezdi. Bu yolu gide gele ömrü vefa etti.
Tekelüze – Gürsu köyünden bir bilge şahsın kameraya alınmış görüntüsünü takip ettim. Taşova kurulmadan evvel Amasya – Taşova arasındaki yolun mevcut olmadığını anlatıyor. Gidiş gelişlerin yaya olarak yapıldığını ifade ediyor. Bir önemli bilgi de Amasya – Taşova arasındaki yolun asfalt zemine kavuşmasında Darma – Ballıca köyünden 1970’lerde Kara Yolları Genel Müdür Yardımcısı olan bir kişinin önayak olduğudur. Bunlar önemli bilgiler. Hatta Taşova – Amasya yolu Türkmendamı köyü tarafına dönerek Mercimek köyü altından Taşova -Samsun yoluna bağlanıyordu. Bugün hâlâ o yolun izleri mevcuttur. Meraklısı takip edebilir. Faravgayı takiben yol bugünkü Alpaslan yoluna çıkıyor ve Taşova’nın başından Samsun Caddesi’ne dolayısıyla Taşova merkeze varıyordu.
Caddenin adı neden Samsun Caddesi konulmuştu?
Kurulduğunda Taşova, Tokat vilayetine tabi olarak kurulmuştu. 1953 yılında Amasya’ya bağlandı. Belki bu nedenle, ilk fikir olarak caddenin adı Samsun güzergâhında olması hasebiyle Samsun Caddesi olarak belirlendi. Bunu rahmetlik Koca Müdür Hasan Aykan’a sormak lazımdı! Bugün de sorulacak ve cevap alınacak şahıslar vardır ama ben saygıdeğer bir kişinin adını vereyim. Bu kişi umarım ki yanılgıya düşmem Özkan Ağış’tır. Taşova hakkında çok şey sorulup öğrenilebilir. Öyle umut ediyorum.
Geçmişle bağı olmayan geleceği planlayamaz. Temel olmadan bina dikilmez. Temel mazidir; mazi sadece hatıradan, anıdan veya hikayeden ibaret değildir. Mazi, düşüncedir, fikirdir, yoldur, izdir, ufuktur, kılavuzdur, rehberdir. İşte güçte hayat yolunda acemilik çekmeye mani olur…
Bir büyüğüm şöyle demişti:
“Babamı Yığmalık yoluna kağnı ile yola koydular.”
Demek ki o yıllarda Destek önüne kadar varınca oradan geçen bir arabaya biniliyor ve Ladik tarafından Amasya’ya veya Samsun’a ulaşılıyor. Yolların şose olarak bilindiği zamanlardan söz ediyorum. 1940’lardan 1970’lerin sonuna kadar. 1980’lerde yol ve ulaşım meselesi ihtiyaç olmaya başladı. Daha doğrusu köylerin de yollarına asfalt döküldü. Ne derece ilerleme kaydedildi, bunu bilmem mümkün değil. Fakat bir başlangıç olması babında, hedef olması babında ülkemizin o yıllardaki Başbakan’ı bir mülakatında şöyle cevap verecekti yöneltilen suale:
“Yol özgürlüktür!”
…
…
2022
