Enver Seyhan
Taşabad (Taşova) hakkında belgelerden ve bilgilerden yararlanarak kısa bir künye çıkardım.
Mazi köktür. Maziden bihaber kalmak, tarihin hayatın yaşamın varlığın geçmişin ve istikbâlin sırlarına vakıf olamamak demektir.
Künye:
Köyün adı: Yemişenbükü
Nahiyesi: Sonusa
Kazası: Erbaa
Vilayeti: Tokat
Bakankar Kurulu Kararı:
Yeni adı: Taşova
Vilayeti: Tokat
Karar tarihi: 04. 08. 1944
Karar numarası: 4448
Peşinden 19.08.1944 tarihli kararname ile Taşova ilçesinin nahiye ve köyleri belirlendi.
Resmi Gazete tarihi: 05. 09. 1944
Resmi Gazete Sayı: 5800
Kararnamenin kapsamı:
A- Merkezi Yemişenbükü’dür.
B- Tokat Vilayeti Erbaa kazasına bağlı Sonusa nahiyesi lağvedilerek ilişik (24) numaralı cetvelde adları yazılı nahiye ve köyler Taşova kazasına, ilişik (25) numaralı cetvelde yazılı köyler de Erbaa kazası merkez nahiyesine bağlanmıştır.
(İmzalar)
Taşova’nın Nahiyeleri:
a- Merkez
b- Destek
c- Tekke
d- Bidevi
Taşova Kazasına Bağlı Nahiye ve Köyler:
(24) Numaralı Cetvel:
A-Taşova Merkez nahiyesine bağlanan köyler:
Köyün adı:
01-Yemişenbükü (Kaza merkezi)
Mahalle: Keramu
02-Arpaderesi
03-Çılgıdır
04-Dereköy
05-Gemibükü
06-Hüvelen Kale
07-Karlık
Karlık köyüne bağlı mahalleler:
Karlıkdere, Çiftliktaş, Geriş, İmamındere, Taştepesi, Akkişiler.
08-Karsavul
09-Mülkbükü
10-Orsu
11-Sonusa
12-Tekelüze
13-Zuday
14-Andıran
Adı geçen köyler evveliyatında Erbaa ilçesi Sonusa nahiyesine bağlıydı.
B-Destek nahiyesine bağlı köyler:
01-Alçakbel
Bağlı mahalleler:
Terzili, Dulluk, Kozalan, Bekalan, Ömerçukuru,
Köselisandu, Yatak, Karaağaç, Karadikin.
02-Boraboy
03-Destek (Nahiye merkezi)
Mahalle: Büyükalan, Kavaklica, Karamuk.
04-Haddadi
05-Halamaz
Mahalle: Küçükgeriş (Gücükgeriş)
06-Kırkharman
Mahalle: Ilıca
(1944 yılında Ilıca köyü, Kırkharman’a bağlı bir mahalle idi.)
07-Kozluca
Mahalle: Kozlucaalan, Terussuyu
08-Mercimek
09-Sepetlioba
10-Sepetli
11-Serinç (Sarnıç)
Mahalle: Karamuk, Dereçobu, Fındıcak.
12-Şeyhli
Bağlı mahalleler:
Koz, Fındıca, Yalamageriş, Küçükgeriş, İbaklar,
Köseosmanındere, Aşağıdere, Taviller, Ancaalan, Kerimler, Çakılcak, Tiniklerindere, Akçanındere, Uruçgazi, Sarıgöl, Sakarat, Serceler, Topalınfırını, Alan, Kavaloluğu, İkisamanlık, Kısrakpınarı, Çerkesler, Ebece, Barcın, Tuzlalıgeriş, Meymaslar.
13-Türkmendamı
Bu bölge öncesinde Tokat vilayeti Erbaa ilçesi Destek nahiyesine bağlıydı.
C-Bidevi nahiyesine bağlı köyler:
01-Bidevi (Nahiye merkezi)
02-Boladan
03-Çalkara
04-Çermik
05-Fadara
06-Hacıbey
07-Herizdağı
08-Karaağaç
09-Kızöldüren
10-Koşu (Kuşyuf)
11-Tanoba
12-Tonu
13-Yolaçan
14-Yorunüz (Yornus)
Bu köyler evveliyatında, Tokat vilayeti Erbaa kazası Bidevi nahiyesine bağlıydı.
D-Tekke nahiyesine bağlanan köyler:
01-Tekke (Nahiye merkezi)
02-A.Baraklı
03-Y.Baraklı
04-Belevi
05-Beldağı
06-Çatalçam
07-Darma
08-Darmaderesi
09-Dereli
10-Devre
11-Kurucasu (Durucasu)
12-Dutluk
13-Geydoğan
14-Kadim
15-Kalekale
16-Karabük
17-Kiranpa
18-Meğellibükü
19-Tasna
20-Teneke
21-Yenidere
22-Yerkozlu
23-Yuva
Bu köyler evveliyatında, Erbaa ilçesi Tekke nahiyesine bağlıydı.
*
(25) Numaralı Cetvel:
Kararname ile Bidevi nahiyesinden alınarak Erbaa merkezine bağlanan köyler:
01-Kızılçubuk
02-A.Çandır
03-Y.Çandır
04-Değirmenli
05-Fidi
06-Hacıpazar
07-Revak
*
Taşova İlçesinin Amasya Vilayetine bağlanması
Hakkında Kanun:
Resmi Gazete: 30.12.1952
Sayı:8296
Kanun no: 5996
“Tokat iline bağlı Taşova ilçesi Amasya iline bağlanmıştır.”
“Bu kanun 01 Mart 1953 gününde yürürlüğe girer.”
*
Tanoba, Çalkara, Tonu ve Karaağaç köyleri 1952 yılında tekrar Erbaa kazasına bağlanmıştır.
1965 yılında Beldağı, Çatalçam ve Yuva köyleri Taşova ilçesinden alınarak Amasya’ya bağlanmıştır.
1990 yılında coğrafi koşullardan ötürü Büyükalan köyü de Ladik kazasına bağlanmıştır.
*
Ayvacık ilçesine bağlı olan Yeşiltepe köyü 1996 yılında, Sofalan köyü de 2008 yılında Taşova kazasına bağlanmıştır.
1992 senesinde adı değişen Yeşiltepe köyünün eski adı Kesalan veya Kisalan’dır.
AÇIKLAMALAR:
Ilıca:
1926h- Ilıca
20. asrın başında Rum Ortadoks yerleşimi olan Ilıca köyü metruk durumda iken doğudan gelenler ve göçmenlerin yerleşmesiyle 1952 yılında yeniden iskan edildi.
Yerleşimin başlamasıyla birlikte Oba köyü nüfusuna kayıtlıyken Ilıca köyüne yerleşenler oldu.
Oba Köyü’nden göç ederek Ilıca Köyü’ne yerleşen ailelerin soyadları:
Fırat : Mehmet Fırat
Demir : Osman Demir
Demir : Abdullah Demir
Kahraman : Bekir Kahraman
*
Korubaşı:
1926h- Serniç (Sarnıç)
Ahıska Türkü yerleşimi.
1934 yılında Posof muhacirlerinin kurduğu rivayet edilir.
*
Kırkharman:
1926 -Kırkharman
20. yüzyıl başında Rum yerleşimi.
Sonra kısmen Rumeli yerleşimi. Razgrad’ın Kalovo köylüleri 1936 yılında iskan edildi. Peşinden Romanya göçmenleri geldi.
Son 50 senede şehirlere taşınan halk arazilerini Reşadiye muhacirlerine ve civar köylerden iskan olanlara sattı.
Oba köyünden de hatırı sayılır hane yer satın alarak yerleşti.
Oba köyünden yerleşim sağlayanların
Soyadları:
Doğan : Mehmet Doğan
Dikmen : Mehmet Dikmen
Fırat : İsmail Fırat
Ergün : Sadul Mustafa Ergün
*
Arpaderesi
1926- Arpaderesi
18.asrın sonlarında kurulduğu hatta Tekelüze’den ayrıldığı rivayet edilir.
(Evvelki adı Balaklu köyüdür. Yerleşim yeri bizim köyün dilinde ‘eski köy yeri’ olarak adlandırılan yer olabilir belki de.)
Balaklu köyünün 20 hane olduğu 1840 yılı kayıtlarında görülmektedir.
Anadolu’da son iki yüz sene içerisinde gerçekleşen göçlerle köyün hane sayısında ve nüfusunda artış olmuştur.
Arpaderesi adı, ayağına kurulduğu derenin adıdır.
*
Çakırsu :
1928- Yornus
20.yy başında Rum Ortadoks yerleşimi.
Eski kaynaklarda Yornus geçse de halk arasında Yonnus olarak biliniyor. Son dönemde Yornus kitabı çıktı.
*
Güvendik:
1928-Herizdağı
20. asrın başında Rum Ortadoks yerleşimi.
1924 yılındaki mübadele ile birlikte Selanik muhacirleri yerleşimi.
Köyün çok eski adının Ferizdağ olduğu söyleniyor.
Bugün Yunanistan’da İlin adı Kozanlı olup ilçenin adı Ptolemeida (Kayalar) ve köyün adı (Kozluköy) Karyochori’dir.
*
Ardıçönü:
1926h-Fadara
1928- Fatra
20. asrın başında Rum Ortadoks yerleşimi.
Bugün Karadeniz göçmeni yerleşimidir.
*
Dörtyol:
1928-Kalekale
535 -Koloe
5. Yüzyıldan itibaren piskoposluk (kaza) olan Koloi / Xoloe adlı yerdir. Türkçe’ye üzerinde kurulduğu tahmin edilen ve kalıntıları halen mevcut olan kaleden uyarlanmış olabilir. Bugün dahi köyün halk arasındaki adı Galala’dır.
Enver Seyhan
