Ahmet Günaydın
2023 yılında yapılacağına dair söz verilen Alpaslan Ayvacık devlet karayolu inşaatının yeniden başlatılmasının gündeme geldiği bugünlerde 18 Eylül 2022 Pazar günü Taşova-Ayvacık karayolu güzergahında bulunan turistik görselleri görmek için bir gezi düzenledik.
İl Genel Meclisi üyesi Duran Yeter, Metin Eraslan ve Süleyman Özcan ile Taşova’dan 11.00’de yola çıktık.
Seyyid Nureddin Alpaslan hazretlerinin türbesinin bulunduğu bahçede bulunan zaviyede (Külliye) yolcular ve misafirler için Aşevi, hamam, mescid, han, fırın, ardiye ve müştemilat gibi bir çok yapı uzun yıllar sonunda depremler ve çeşitli nedenlerle toprağın altında kalan Vakıflar Genel Müdürlüğü 2010 yılında türbenin restorasyonunu yaptırılmış türbenin kenarından geçerken dua ettik. Tarihi yaklaşık 795 yıl öncesine dayanan bu zaviyenin zaviyede bulunan eserlerin gün yüzüne çıkarılarak, aslına uygun olarak yeniden restore edilmesi en büyük temennimiz.
Karsavul köyünün tarihi de eskilere uzanıyor. Ayalar başlı başına bir tarih. Romalılardan kalan Sedef ve deri hastalıklarını tedavi edici özelliği bulunan bu tarihi hamamda, 2011 yılında Amasya Kültür ve Müdürlüğü burada bir restorasyon çalışması yapmış, hem tarihi hem sağlık turizminde ön plana çıkarılabilir.
Gökdere’den geçtikten sonra Ayvacık- Çökekli mahallesinde 11 Eylül 2022 Pazar günü şehit olan Kenan Baş ve 1994’de şehit olan Ertan Ad şehitlerimizin kabirlerini ziyaret edip, dua okuyoruz. Hep mi mazlum insanların evlatları şehit oluyor. Dünya iyisi saygıdeğer insan şehidimizin babası Harun Baş’ı evlerinde ziyaret ederek baş sağlığı diliyoruz. Boyalıca’da Çökekli’nin renkli siması Cemil Denk’e denk geliyoruz. Selamlaşıp devam ediyoruz.
Ayvacık bizleri bekliyor. Hasan Uğurlu barajının o eşsiz manzarasını ve Samsun Büyükşehir Belediyesinin asfalt çalışmalarını görüyoruz. Çökekli ve mezra yolları ilk kez asfaltla tanışıyor.
Çökekli’den Ayvacık’ın 1991’de ilçe statüsüne kavuşması ile müstakil muhtarlık olan Çamlıkale mahallesini izliyoruz.
Çamlıkale’nin içinde tüm heybeti ile Kızlar Kalesi ve Kaleyi temaşa ediyoruz. Bu Kale Amazonlara ait ve Tahir ile Zühre hikayesinin de bu bölgede geçtiğini biliyoruz. Bu tür tüm kale ve ulaşılması güç olan tarihi değerler define meraklıları tarafından maalesef talan edilmiş. Geçmişi 2000 yıl öncesine dayanan kale surları sanat eseri. Açık havalarda Çamlıkale’den bakıldığında menderesler çizen Yeşilırmak’ın Uluköy toprakları, neredeyse Pontus Kralı 6. Mitritades tarafından Milattan önce 40’lı yıllarda yapılan Boğazkesen kalesi görülebiliyor.
Meşhur Hapanboğazı’na geliyoruz. Eylül ayının ortaları olmasına rağmen 35 derece sıcak bir hava var. 990 rakımdaki Hapanboğazı’nın serin yeli ile biraz serinliyoruz. Karadeniz bölgesinin kendine has havası, yol kenarında birbirine uzak evler Karadeniz’e geldiğimizi hissettiriyor.
Bir durağımız da Ayvacık Barajı yapılırken, trafik kazası sonucu hayatını kaybeden Suat ve Hasan Uğurlu çiftinin soyadına izafeten ismi verilen Uğurlu köyü (bütün şehir yasası dolayısı ile köy ismi kalktığı için) Uğurlu mahallesi olarak anılıyor. Yaklaşık 500 yıllık olduğunu öğrendiğimiz Dişbudak ağacı tüm haşmeti ile dimdik ayakta. Burada yine baraj dolgusunun görünümü hepimizde hayranlık uyandırıyor. Hemen karşısı Tokat-Erbaa toprakları, ötesinde hemen Ordu-Akkuş toprağı, 10 km. gerisinde İlçemize bağlı Sofualan toprağı ile 4 vilayetin kesiştiği nokta.
Ayvacık Baraj bölgesine geliyoruz. 1973’de inşaasına başlanan ve 1978 yılında üretime geçen bu barajın özelliği ülkemizde kaya tünel ile yapılan bir baraj olması. Toprak gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 2.151.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 51,00 m, normal su kotunda göl hacmi 182,00 hm³, normal su kotunda göl alanı 9,70 km²’dir. Baraj 83.312 hektarlık bir sulama alanına hizmet vermekte, 46 MW güç kapasitesindeki HES yılda 273 GWh elektrik enerjisi üretimi sağlamaktadir. Barajı seyrederken doğal höyükleri gözlemliyoruz. Sanki: Güney Amerika kıt’asındaki Venezüella, Kolombiya, Arjantin’de görülen tabii güzelliklerle karşılaşıyoruz. Ayvacık 3 kıt’adan izler taşıyan ender bir yöremiz. Öteden beri İsviçre’nin Leman gölünü benzetilen Ayvacık merkez ilçesi görüp gezmeye değer muhteşem bir yöremiz.
Dikkatimizi regülatörün hemen yanındaki kale çekiyor. Eski bir kale tarzında yapılmış. Şimdilerde lokanta olmuş ancak Pazar günü kapalı. Bu kale merhum eski Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in Başbakanlığı döneminde yapılırken istirahat yeri olarak kullanılmış. Hemen yanındaki 15 Temmuz Şehitler Parkı son derece güzel dizayn edilmiş, gelin-damatlar bu parkta baraj suyu fonunda fotoğraf çekindiğini öğreniyoruz.
Son olarak Ayvacık ilçe merkezindeyiz. 330 metre uzunluğundaki Eynel köprüsü ile bir çok mahalle birbirine yakınlaşmış, Salıpazarı ilçesi yolu da böylece daha kısa bir hale gelmiş.
Köprüden Ayvacık’ı seyrettik. Artık dönüş yolundayız. Ver elini tarihi Ardıç köyü Tahta camii. Bölgede çokça bulunan 150 yıllık çivisiz camii artık kullanılmıyor. Biraz ötesine son derece görkemli yeni bir camii yapılmış.
Yol boyunca Samsun Büyükşehir Belediyesinin iş makinası ve araçlarıyla karşılaşıyoruz. Gökyar ve Kuyucak arasında asfaltlama çalışmalarına nezaret eden Çökekli Muhtarı Asım Denk ile karşılaştık. Hapanboğazı Karayolları sapağı, Gökyar, Kuyucak, Boyalıca, Çökekli ve 1 kilometresi Taşova sınırları içinde kalan Sofualan-Aşağı Gökdere’deki çaltılık köprü arasındaki bir kilometrelik yol dahil olmak üzere Samsun Büyükşehir Belediyesince 23 km.lik asfalt yapılacağını ifade etti.
Boyalıca mezrasında ise Karsavul’un çalışkan Muhtarı Mustafa Korkmaz ve arkadaşları ile raslaştık. Bir süre sohbet edip hatıra fotoğrafı çektirdik.
bu iki kardeş ilçenin bu yol ile ekonomisine çok şeyler katacağı ortak görüşümüzü dile getirdik. Taşova merkezden çıkarken aracımızın kilometresini sıfırladık. Ayvacık merkezde kilometreye baktığımızda iki ilçenin birbirine uzaklığının 67 kilometre.
Yıllardır yazıp çiziyoruz 2005 yılında başlayan bu yol iki ilçenin de kaderini değiştirecek.
