HASAN APAYDIN-ULUKÖY-2023
Geçen haftaki yazımızda Hz. Adem’in yaratılış hikayesini anlatmıştık. Konunun devamı olarak Hz. Ademle ilgili akla gelen bazı sorulara cevap vermeye çalışalım.
1-Melekler insanoğlunun kan döküp fitne ve fesat çıkaracaklarını nasıl bildiler?
2-Allahın Adem’e isimleri öğretmesi olayı,
3-Meleklerin Adem’e secde etmeleri olayı.
Kur’andaki Hicr suresi 27.ayete göre Allah’ın cinleri insanlardan daha önce yarattığı bildirilir. Bu durumda cinlerin insandan daha önce yeryüzünde halife kılındığı sonucuna ulaşılır. Cinler daha önce böyle şeyler yapmış olmalılar ki melekler bu tecrübeye dayanarak Allaha itiraz etmiş olsunlar. Zaten şeytanın durumu da bu açıklamayı güçlendirmektedir.
2.si Allah’ın Adem’e isimleri öğretmesi. Bu lafzen de anlaşılabilir, mecazen de anlaşılabilir. Eğer lafız olarak anlaşılacaksa Allah’ın Adem’e isimleri tek tek öğrettiği anlaşılır. Bu durumda bu işlem vahiy sayılır. Mecazen ise şöyle anlaşılabilir. Allah Adem’e öğrenme yeteneği verdi. Yani Allah Adem’e eşyaya isim koyma yeteneği vermesidir.
3.sü meleklerin Adem’e secde etmeleri meselesi. Eğer bu lafzen anlaşılacaksa meleklerin namaz secdesi gibi Adem’e secde ettikleri sonucuna varılır ki bu durum İslam’ın tevhit ilkesine aykırıdır. Çünkü bizim inancımıza göre Allahtan başkasına secde edilmez. Bu secde olayı meleklerin akıl ve iradesi olan Adem’e saygılarını sunmaları veya ademoğlunun yaşamı ve iyiliği için yardımcı ve emre amade olmak anlamına gelir.
Kur’anda 7 yerde anlatılan Adem-iblis kıssası iyilikle kötülüğün, hayırla şerrin mücadelesidir. Kıssa insanın dost ve düşman tasavvurunu inşa etmektedir. Aynı zamanda kıssa yaratılış gereği “öteki”, yani düşman olmadan yapamayan insana kendi hemcinslerini düşmanlaştırarak zulmetmek yerine şeytanı apaçık düşman ilan etmektedir. Önce geçen ayetlerde Allah Adem ve Havva’ya birbirinize düşman olarak buradan çıkın demişti. Çeşitli ayetlerde “İnnehü leküm adüvvün mübin.” yani şeytan sizin apaçık bir düşmanınızdır buyrulmaktadır.
Yine bu kıssa Adem gibi kendi türünün en seçkini olan seçilmiş biri yani peygamber bile olsa kulun kusursuz olmayacağını anlatmaktadır. Nitekim Kur’anda Taha suresi 115. ayette “Biz onu azim sahibi bulmadık” denilir. Bizim alacağımız ders şudur. Adem günah yaptığına göre bizde yapabiliriz. Önemli olan günah yapmamak değil günahında ısrar etmemek yani tevbe etmesini bilmektir. Kur’anın hiçbir yerinde kesinlikle günah yapmayın denilmemektedir. Ama günahta ısrar edilmemesi ve tevbe edilmesi öğütlenmektedir. Sonuç şudur. Adem de iblis de günah yaptılar. Adem günahına pişmanlık duyup tevbe etti ve adam oldu. İblis ise beni ateşten yarattın Ademi topraktan deyip ırkçılık yapmak suretiyle asi olup şeytan oldu. Acaba biz hangisini örnek alacağız en önemli soru budur işte.
