Ahmet Şimşek
Ellikten yar ellikten
Bir kız sevdim Döllük’ten
Sararıp da solmuşsun
Besbelli güzellikten…
* Döllük Tokat merkeze bağlı bir köy…
Bizim ilçe Taşova eskiden Tokat Erbaa’ya bağlı idi, hem Amasya Kültürü, aynı zamanda Tokat kültürü taşıyan, Karadeniz yöresinden ve kendine has kültür ve yaşamı vardır. Türküleri, oyunları, gelenek ve görenekleri kendine has giyim ve kuşamları, özellikle kullandığı malzemeler, duygu ve düşünceleri, konuşmaları, lehçeleri diğer yörelere benzese de başlı başına farklıdır. Davul zurna ile dinlenen türküleri, gaydeleri insanın burnunun direği sızlar.
Biçerdöver, Biçerbağlar Patozlar, veya tırpanlar yaygınlaşmadan önceki yıllarda, arpa, buğday ve yulaf gibi ekinler el orağı ile biçilirmiş. Ancak insan eli küçük olduğundan parmakların arası biçilmiş buğday sapları ile çabucak dolar, elde biriken biçilmiş buğday saplarını yerdeki destenin üzerine koymak için sık sık biçmeye ara vermek gerekirmiş. Bu da, daha yavaş çalışmak anlamına geliyormuş. Ayrıca buğdayları kavrarken aralarındaki çakırdikenler insanların parmaklarına batar ve çok acıtırmış. Hem parmaklara diken batmasını önlemek hem de parmakları biraz daha uzatıp daha işlevsel hale getirerek aynı anda daha fazla buğday biçebilmek için “Ellik” denilen ve çoğu zaman yetenekli insanlar tarafında elde çakı bıçak yardımıyla çitlembik gibi dayanıklı ağaçların dallarından yapılan aletler icat edilmiş.
Bu ellikler sol elin son üç parmağına takılır ve kargaburnu biçimindeki uzun ve içe doğru kıvrık yapısı sayesinde aynı anda daha çok buğday sapını kavrayıp biçmeye yararmış. Bazen de ekin biçenler “Var mısın benimle çifte gitmeye?” diyerek birbirlerine meydan okurlar, grubun arasından ayrılarak aynı hız ve tempo ile tarlanın ortasına doğru, sanki bir yol açıyorlarmış gibi biçer giderlermiş. İlk yorulan yarışı kaybedermiş. Tabi yarış sayesinde ekin tarlası daha çabuk biçilirmiş.
Ellik; eskiden harman zamanı ekin biçerken kullanılan, parmakları orak kesmesin, ekinin sapları daha iyi kavransın diye, sol elin parmaklarına geçirilen, tahtadan yapılmış, eldiven biçiminde bir araçtır. Teknolojinin günümüzdeki kadar gelişmediği dönemde ekin derme aletinin adıdır ellik.
Birde türkü yakılmıştır ellik adına. Ellik türküsü Tokat yöresinin kırmızı çizgisidir.
Adına türküler yazılıp, kendi ezgisine ait Ellik tahta gerecin adıdır Almus ve Reşadiye ilçelerinin köylerinde sözlü ve davul-zurna eşliğinde oynanan ellik oyunu kadın ve erkeklerin katılımı ile oynanıyor. Oyunda, müzikle birlikte ritim tutarak halka oluşturuluyor, orakla ekin biçme hareketleri sembolize edilerek el çırpılarak türküye hep bir ağızdan eşlik edilir…
