Haber: Ahmet Şimşek
Eski aylar denilince akla Rumi takvim gelir. Eski takvim ebelerimizin dedelerimizin dilinden düşürmediği, bizlere okuldaki öğretilen takvime pek benzemezdi. Eski takvimin isimleri ve mevsimleri bir başkadır. Ay birinde başlamaz, 14 ünde başlar. 13 ünde biter.
Gerçek mevsimler bu tarihte yaşanır. Havalar soğuklar sıcaklıklar, bu mevsimlerle ve aylarla örtüşür, birebir aynı yaşanır. Kış geldi dersin yeni takvime göre beklersin kış gelmez o ayın 14’ü beklerdi. Bizim çocukluğumuzda bu aylar ve tarihler geçerliydi. Büyüklerimiz mevsimleri bu tarihlere göre beklerdi. Ayları yılları bu şekilde yorumlardı. Ağustos’tan sonra ıstavrut (yani ısla kurut/ Harmandan çıkan ürünlerin yıkanması kurutulması) Avara (yani işler bitmiş), Koç (koçların ve tekelerin sürüye davara katılması) şeklinde büyüklerimiz söylerdi. Zamanı ve tarihleri ninelerimiz dedelerimiz böyle takip ederdi. Birde belirli günler vardır. Abrul beşi aşırı soğuk olur milleti canından bezdirirdi. ”Kork Abrul beşinden öküzü ayırır eşinden” derlerdi. Mart ayında sayılı soğuklar vardır. Kasım Günleri kış günleri 8 Kasımda başlar, 5 mayısta biter. Hızır günleri Yaz günleri 6 Mayıs’ta başlar 7 Kasım’da biter. Ayrıntılı bir çalışma yapıp siz okuyucuların seyrine vermek lazım. Osmanlı tarihi boyunca Tanzimat dönemine değin kullanılmış olan ülkenin resmi takvimi Hicri takvim ile Rumi takvimin birlikte kullanılışı, Tanzimat döneminden itibaren uygulanmaya konuldu. Resmi ilişkiler ve ekonomik bazı düzenlemelere dair oluşan ikilikler nedeniyle Güneş esaslı takvime de ihtiyaç duyulmuştur. Mevsimlerin aynı zamana sabitlenmesi için ölçü alınmaya başlayan Rumi takvimi ile ilgili 125 sayılı kanun gereği bazı düzenlemeler yapılması öngörülmüştür. Miladı takvime göre 1918 senesinde, yani Rumi 1334 senesinde var olan ay ile gün arasındaki farkın, ikiliğe yol açmaması adına kaldırılması planlanmıştır.
Miladı takvimin özelliğine uygun olarak 1 Ocak tarihi, Güneş yılına denk olması adına, senenin başlangıç günü kabul edilmiştir. Sayılı soğuklar çetin olsa da, sizin gönlünüz sıcacık, ocağınız ateşli, çorbanız tatlı, sağlığınız yerinde olsun Hemşerilerim.
