Kanıma göre, doğru düşünmek; iyi düşünmek, yararlı düşünmek, yapıcı düşünmek, güzel düşünmek… birbirini tamamlayan kavramlar.
Doğru düşünen bir insan aklını, bedenini, ruhunu tüm varlığını doğru amaca, doğru hedefe yönlendirmiş kişidir.
Doğru amaçlar, insanın istek ve ihtiyaçlarından ideallerinden ortaya çıkar.
Doğru istek ve idealleri olan insan, istek ve ideallerini gerçekleştirmek için doğru çalışır ve doğru hareket ederse büyük olasılıkla, istek ve ideallerine ulaşır.
Konfuçyüs, “Karanlığa küfredeceğine bir mum yak!” der. Bizi aydınlatan, bizlere zorluklar karşısında nasıl hareket etmemizi belirten güzel bir söz. Eğer istek ve ideallerinizi gerçekleştirmek için çalışırken, herhangi bir olumsuzlukla veya engelle karşılaşırsak aşırı öfke ve üzüntüye kapılmayalım. Konfuçyüs’e göre; “öfkeli bir adamın içi zehirle doludur.” Sözüyle yine bize ışık tutuyor.. .O halde, en olumsuz durumlarda bile; sakin, akıllı, yasalara ve erdemlilik ilkelerine uygun yapıcı, doğru düşünmemiz ve doğru eylem ve davranışlarda bulunmamız gerekiyor.
Biliyorum, zor durumlarda, insan engellendiği zaman kızmaması, öfkelenmemesi, heyecanlanmaması… psikolojik olarak çok zor. Ama, yine de daha kötü duruma düşmemek için akıllı, erdemli, yasalara, genel insanlık değerlerine göre düşünmemiz ve davranmamız gerekir… Hele, başkalarına karşı kin, nefret, kıskançlık… gibi kötü düşüncelerle içimizi kararttık ise öfke ve kötü duygu ve düşünceler, psikolojik ve diğer kötülükler bizim peşimizi bırakmaz… Yaşamda başarı, sağlık, mutluluk, güzel ideallerimiz tehlikeye girer…
Doğru düşünmek için önce insan doğayı, kendisini, ailesini, akrabalarını, komşularını, ülkesini ve tüm insanlığı sevmesi gerekir. Seven insan mutlu yaşamak ve sevdiklerini mutlu yaşatmak için severek çalışır. Görev bilinci ve sorumluluk duygusu gelişmiştir. Düşüncelerinde ve davranışlarında yapıcıdır.
Bütün dinler ve modern psikoloji bilimi mutlu olmak için insanların öncelikle karşılıklı olarak birbirlerini sevmelerini öğütlüyor.
Bugünlerde okumakta olduğum değerli düşünürümüz Nüvit Osmay’ın insan Mühendisliği isimli kitabından bir bölümden aynen aktarıyorum.
(-Hazreti Muhammed : ” Nefsiniz için sevdiğiniz şeyi kardeşiniz için de sevmedikçe hiç biriniz mümin olamazsınız” der.
– Budizm : ” Sana acı veren şeyle başkalarını incitme” Udanavarga.
– Yahudilik : ” Sana ıstırap veren şeyi başkalarına yapma. Tevrat’ın esası budur…” Talmud.
– Hıristiyanlık : ” İnsanların senin için yapmalarını istediğin her şeyi, sen de onlar için yap, bu peygamberlerin kanunudur. ” Matta İncili.
– Konfüçyüslük : ” Sana başkalarının yapmasını istemediğin şeyi, sen de başkalarına yapma.” Anatects.
– Hinduizm : ” İşte en yüksek kanun budur. Sana yapılmasını sevmediğin şeyi başkalarına yapma.” Mahaborata.
-2- Taoizm : “Komşunun kazancını kendi kazancın gibi, onun zararını kendi zararın gibi kabul et. ” Tai Shang Kan Yign Pien.
– Zerdüşlük : “Yalnız kendisi için kötü olan şeyi komşusuna yapmayan insan iyi insandır.” ) Dadistan -1 Dimik.
Asırlardır bizlere ulaşan bu güzelim, evrensel yararlı fikirler bizi aydnlatıyor, doğru düşünmemizi, doğru eylem ve davranışlarda bulunmamızı, kısaca iyi, mutlu insan olarak yaşamamıza ışık tutuyor.
Esen kalın.
