HASAN APAYDIN-İLAHİYATÇI-OSMANLICA BİLİM UZMANI
Gürcistan’ın başkenti Tiflis’i keşfetmeye çalışıyoruz. Tiflis Gürcistan’ın doğusunda, Tiflis havzasında Kura nehrinin iki yakasında kurulmuş ülkenin en büyük şehridir. Nüfusu bir milyondan fazladır. M.Ö. 4000’li yıllara uzanan köklü geçmişi vardır. Gezilecek olan tarihi ve turistik yerleri gördükten sonra akşama doğru kuzey Osetya sınırına doğru ilerliyoruz. Gece yarısına doğru Gürcistan-Osetya sınırına engebeli ve bozuk yollardan geçerek varıyoruz. Osetya, Rusya federasyonuna bağlı özerk bir bölge. Sınırda bizi Rus polisi karşılıyor. Arabadan inip doldurmamız gereken evrakları doldurmaya çalışıyoruz ama başaramıyoruz. Çünkü bize verilen evraklar tamamen Rusça. Rus polisine Türk olduğumuzu ve Rusça bilmediğimizi söyleyince bize İngilizce belgeler veriyor ve onları dolduruyoruz ve zorda olsa sınırı geçmeyi başarıyoruz. Önceden haberleştiğimiz İlyas adındaki arkadaşımız sınırın Osetya tarafında bizi bekliyor. Daha sonra İlyas’la buluşuyoruz ve İlyas bizi oradan alıp en yakın şehir olan Viladi Kafkas’a götürüyor. Bu arada sabah namazı oluyor ve Tatarlardan kalma dünya kültür mirasına kayıtlı Terek nehrinin kenarında çok güzel bir camide sabah namazını kılıyoruz. İlk dikkatimizi çeken şey caminin ve abdesthanesinin temiz olması, yüz ve ayakları silmek için mendil büyüklüğünde havlular bulunması oldu. Ayrıca abdesthanede bunları yıkamak için görevli biri ve çamaşır makinesini olması da hoşumuza gitti. Namazı eda ettikten sonra mihmandarımız İlyas bizi beş yıldızlı bir otele götürdü. Saat 11.00’e kadar biraz dinlendikten sonra açık büfe kahvaltımızı yaptık ve otelden ayrılıp Osetya’yı keşfetmeye başladık. Kuzey Osetya, Rusya’ya bağlı federal bir cumhuriyet. Başkenti Viladi Kafkas’dır. Güney Osetya ise Gürcistan’a bağlıyken 1991 yılında çıkan çatışmalar sonunda Gürcistan’dan bağımsızlığını ilan etmiştir. Kuzey Osetya, genellikle Kuzey Kafkasya’nın tek Ortodoks Cumhuriyeti olarak bilinir. Osetya’da en çok %65 oranında Osetler daha sonra Ruslar, İnguşlar, Gürcüler, Ermeniler ve Müslüman Kumuk Türkleri mevcuttur. 1996 yılında Rusya’dan özerkliğe kavuşmuş ve yedi yüz bin civarında nüfusa sahiptir. Dilleri Rusça ve Osetçe’dir. Para olarak ise Rus rublesi kullanılmaktadır. Rehberimiz İlyas bey İstanbul’da okuduğu için Türkçeyi iyi biliyor ve aynı zamanda Rusçayı da iyi biliyor. Görülmesi gereken yerleri bize gezdirdikten sonra bizi İnguşetya Özerk Cumhuriyetine geçirdi. Rusya‘da cumhuriyetler arasında sınır var ama geçişlerde kontrol yok. Bizdeki bir ilden başka bir ile geçiş gibi geçiyorsunuz. İnguşetya Cumhuriyeti de kuzey Kafkasya’da Rusya federasyonuna bağlı özerk federe bir bölge. Nüfusun tamamına yakını % 98 oranında Müslüman. Kadınlar büyük oranda kapalı. Çok büyük ve güzel camiler yapmışlar. Sufi geleneğinin baskın olduğu inguş toplumunda Kadiri tarikatı yaygın bir durumda. İnguşetya’nın başkenti Magas isimli bir şehir. 1992 tarihinde özerkliğe kavuşmuşlar. Kısa zamanda şehirlerini mamur hale getirmişler. Caddeleri çok geniş ve temiz durumda. İnsanlar sakin ve trafikte problem yok. Nüfusun çoğunluğu İnguşlar ve Çeçenlerden oluşuyor. Çok az sayıda Rus da mevcut durumda. Bütün insanlar huzur ve barış içinde yaşıyorlar. Hiçbir kavga gürültü ve kaza görmedik. Yemeklerinde et ve hamur işleri hâkim durumda. Müslüman oldukları için yemekleri rahat yiyebiliyoruz. Dil olarak İnguşça, Çeçence ve Rusça kullanılmakta. Para olarak her yerde olduğu gibi Rus rublesi geçerli. Rehberimiz İlyas bey gezilmesi gereken yerleri, özellikle camileri gezdirdikten sonra güzel bir restorana götürerek yemek yedirdi. Daha sonra akşamın yaklaşmasıyla otelimize vardık ve ertesi günkü gezimiz için dinlenmeye çekildik.
(Devam edecek)
