VEFATININ 505 YILDÖNÜMÜYDÜ, Çaydibi (Hattadi)li olduğu görüşü var…

0
160

Ahmet Günaydın

Merhum Edebiyatçı Yazarımız Recep Seyhan’ın içinde ukde kalan konulardan biriydi; Dünyaca Ünlü Hattat Şeyh Hamdullah’ın eski adı Hattadi olan Çaydibi beldemizden olduğu görüşü. Beni gördüğünde çok kez bu konuyu araştıralım, gün yüzüne çıkaralım derdi.

Maalesef nasip olmadı, bu değerli edibimizi 28 Ekim 2023 günü kaybettik.

Amasya Valiliğinin 23 Aralık 2025 Salı günü düzenlediği Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un katılımıyla ilimiz Valisi Önder Bakan “Amasya’dan İstanbul’a Şeyh Hamdullah Yazma Eser Sergisi’nin” açılışını gerçekleştirdiler.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Amasya programı çerçevesince  “Vefatının 505. Senesinde Amasya’dan İstanbul’a Şeyh Hamdullah Yazma Eser Sergisi’nin” açılışını gerçekleştirdi. Programa Vali Önder Bakan, Amasya milletvekilleri: Haluk İpek, Hasan Çilez, Kültür Bakanlığı bürokratları, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanı Coşkun Yılmaz ve İl Protokolü katıldılar.

Sergi açılışı öncesi Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, önce Vali Bakan’ı ziyaret ederek il genelinde süren turizm faaliyetleriyle ilgili Vali Bakan’dan detaylı brifing aldı.

Sultan Bayezid Külliyesi’ne geçen Bakan Ersoy, Vali Bakan ve Protokol Sultan Bayezid Yazma Eser Kütüphanesi’nde, “Şeyh Hamdullah Yazma Eser Sergisi’nin” açılışını gerçekleştirdiler. Açılışta ilk konuşan Amasya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Hakkı Turabi ve Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanı Coşkun Yılmaz, “Kıbletül Küttâb” unvanıyla bilinen Hattatların Piri, Osmanlı hat ekolünün kurucusu Amasyalı Şeyh Hamdullah’ın hayatı ve eserleri hakkında bilgiler verdiler.

Programın devamında ise milletvekilleri Hasan Çilez ile Haluk İpek, Hattatların Piri Şeyh Hamdullah’ın eserlerinden oluşan Yazma Eserler Sergisi’nin herkes tarafından görülmesi gerektiğini ifade ederek, serginin Medeniyetler Şehri Amasya’mıza hayırlı olması temennisinde bulundular.

Vali Bakan ise konuşmasında: “Sayın Bakanım, Kıymetli Milletvekillerimiz, değerli misafirler, basınımızın güzide temsilcileri; hepinizi saygıyla, muhabbetle selamlıyorum.

Bugün burada, köklü tarihimizin ve medeniyet mirasımızın en zarif tezahürlerinden biri olan hat sanatının piri Amasyalı Şeyh Hamdullah’ı, vefatının 505’inci yılında anlamlı bir programla yâd etmek üzere bir araya gelmiş bulunuyoruz. Sayın Bakanım, “Amasya’dan İstanbul’a Şeyh Hamdullah Yazma Eser Sergisi’nin” açılışında sizleri ağırlamaktan büyük bir memnuniyet duyuyorum. Şeyh Hamdullah; sadece bir hattat değil, Osmanlı hat ekolünün kurucusu, estetik anlayışımıza yön vermiş bir sanat ve fikir insanıdır. “Kıbletül Küttâb” unvanıyla anılan bu büyük üstat, yetiştirdiği talebelerle ve ortaya koyduğu eserlerle asırlardır süren bir geleneğin temelini atmıştır. Onun kaleminden dökülen harfler, sadece yazı değil; sabrın, zarafetin ve maneviyatın ifadesidir. Bu büyük üstadın vefat yıl dönümünde Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığımızın böyle güzide bir sergiye imza atması oldukça anlamlıdır. İnanıyorum ki bu sergi, yalnızca geçmişe bir yolculuk değil; aynı zamanda gençlerimiz için ilham verici bir buluşma olacak; geçmişiyle bağ kuran nesiller de, köklerinden güç alarak geleceğe emin adımlarla yürüyecektir. Bu duygu ve düşüncelerle; “Vefatının 505. yılında “Amasya’dan İstanbul’a Şeyh Hamdullah Yazma Eser Sergisi’ni” halkımızın beğenisine sunuyor, Sayın Bakanımız başta olmak üzere Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı ve emeği geçenlere teşekkür ediyor, saygı ve muhabbetle selamlıyorum.” dedi.

Sayın Bakanımız Mehmet Nuri Ersoy ise konuşmasında şunları kaydetti: “Saygıdeğer misafirler, Kıymetli basın mensupları, Osmanlı hat ekolünün kurucusu Şeyh Hamdullah’ın vefatının 505. senesinde düzenlediğimiz, ‘Amasya’dan İstanbul’a Şeyh Hamdullah Sergisi’nin açılışına hoş geldiniz. Sizleri saygıyla, muhabbetle selamlıyorum. Evliya Çelebi’nin ifadesiyle “Şehirlerin Yücesi”, Fransız seyyah Perrot’un tanımlamasıyla “Anadolu’nun Oxford’u” olan Amasya’dayız. Osmanlı şehzadelerinin idari tecrübe kazanmak için sancak beyliği yaptığı merkezlerden biri olması sebebiyle “Şehzadeler Şehri” olarak tarihe adını yazdırmış olan Amasya; ilim, irfan ve sanatla yoğrulmuş bir medeniyet havzasıdır. Ünlü Osmanlı Şeyhülislamı Zenbilli Ali Efendi, büyük tarihçi Aşıkpaşazade, şair ve devlet adamı Tacizade Cafer Çelebi, Osmanlı döneminin en ünlü cerrahlarından Sabuncuoğlu Şerefeddin, divan edebiyatının ünlü kadın şairi Mihrî Hatun… Bu isimler Amasya’nın bize ve insanlığa armağanı olan silsilenin içinden sadece birkaçı… 15. yüzyılın ilk yarısında Amasya’da doğmuş olan Şeyh Hamdullah’da işte bu eşsiz insan hazinelerimizden biri olarak tarihe adını yazdırmıştır. Şeyh Hamdullah, ilimde, tasavvufta ve kendi ekolünü oluşturacağı hat sanatında eğitimini Amasya’da tamamlamış ve her üç sahada da bu topraklarda olgunluğa erişmiştir. Amasya’da sancak beyliği yapan Şehzâde II. Bayezid’in onu kendisine hat hocası tayin etmesi ise Şeyh Hamdullah’ın hayatının dönüm noktası olmuştur.  Eğittiği ve nihayetinde icazet verdiği II. Bayezid padişah olduktan sonra hocasını İstanbul’a davet etmiş ve büyük imkânlar sunmuştur. Bu sayede, payitahtta asırlarca takip edilecek bir hat mektebi vücuda gelmiş; Şeyh Hamdullah, Osmanlı hat üslubunun kurucusu kabul edilerek “Hattatların Reisi” unvanıyla tarihe geçmiştir. Özellikle belirtmek gerekir ki Şeyh Hamdullah Mektebi, İslam yazı sanatları tarihinin en uzun ömürlü ekolüdür. O; üslubuyla, yüzlerce eseriyle, talebeleri ve takipçisi olan büyük hat üstatlarıyla, en nihayetinde hat sanatı üzerindeki muazzam etkisiyle bir arada değerlendirildiğinde hat tarihimizin zirvesi kabul edilmektedir. Böylesi bir âlim ve sanatkârın hatırasını yaşatmak boynumuza borçtur. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığımız bu borcun gereğini hakkıyla yapmak için ciddi bir uzmanlık ve gayretle çalışmalarını sürdürmektedir.

Şeyh Hamdullah’ın eserlerinin hiçbiri TÜYEK’ten önce basılmamıştı. Başkanlığımız, Şeyh Hamdullah’ın Fatih’in kitaplığı için istinsah ettiği, Mesalihu’l-Ebdan ve’l-Enfüs eserini 2012’de bastı. 2015’de, Sultan II. Bayezid’in tilaveti için özel yazdığı Topkapı Sarayı’ndaki Mushaf’ının tıpkıbasımını yaptı. Yine özenle istinsah ettiği ve Osmanlı medrese müfredatının baş ucu kitaplarından olan Meşâriku’l-Envâri’n-Nebeviyye isimli hadis kitabının tıpkı basımı da inşallah 2026’nın Ocak ayında tamamlanacak.

Bugün burada açılışını yaptığımız, “Amasya’dan İstanbul’a Şeyh Hamdullah Yazma Eser Sergisi” de alanında bir ilktir. Bir taraftan büyük ustayı çok nitelikli bir çalışmayla anıyor, bir taraftan da onu Amasya ile yeniden buluşturarak bağrından çıkmış bu büyük tarihi şahsiyeti şehrimizin gündemine taşıyoruz.

Bu özel projeyi, onun şehrine muhabbetinin ve vefasının da bir yansıması olarak görüyor, ruhunu ayrıca şad edeceğine inanıyoruz. Bu programın, onun büyük hamisi Sultan II. Bayezid’in yaptırdığı ve yine onun adını taşıyan külliyede yapılması ve sergimizde II. Bayezid’e özel bir bölüm ayırmamız da tesadüf değildir. İstedik ki Şeyh Hamdullah ile Sultan II. Bayezid ve Amasya’nın asırlar sonraki vuslatına vesile olalım.

Unutulanı hatırlatma, ihmal edileni ihya etme konusunda bu yapılanlar hem ilk olması açısından önemli hem de muhtevaları itibarıyla çok kıymetlidir. TÜYEK bu anlamda daha birçok ilke ve özgün çalışmaya imza atmıştır. 10 Aralık’ta İstanbul’da açtığımız “Mana ile Nakış: Müzehhep Mesneviler Sergisi” de muhtevasıyla, hikâyesiyle, temasıyla dünyada bir ilkti ve büyük yankı uyandırdı.

10-12 Aralık tarihlerinde gerçekleştirdiğimiz I. Uluslararası Yazma Eser Sempozyumu da TÜYEK’in dünyadaki konumunu bir kere daha tescil etmiş ve daha da ileriye taşımıştır. Sempozyumun ilanına çıktığımızda, kısa sürede 40’a yakın ülkeden 750’nin üzerinde müracaat aldık. Katılım şartlarımız doğrultusunda ve Bilim Kurulumuzun titiz çalışmaları neticesinde 29 ülkeden yaklaşık 200 uzman ve araştırmacının katkısıyla, İstanbul’da dünyanın en geniş katılımlı yazma eser sempozyumunu gerçekleştirdik. Yazma eserler ile ilgili her temel mesele ve gelişme en yetkin uzmanlar tarafından değerlendirildi. Ortak kanaat, sempozyumun ilmi açıdan da organizasyon açısından da şimdiye kadarki sempozyumların çok üstünde, çok başarılı olduğuydu. Gelen yoğun talepler doğrultusunda 2027’de Yazma Eser Sempozyumu’nun ikincisini düzenlemeye karar verdik.

Konuşmamı noktalarken Şeyh Hamdullah Efendi’yi rahmetle, derin bir şükran ve minnet duygusuyla yâd ediyorum. Osmanlı hat üslubunun kurucusunu, doğduğu topraklara döndüren; onun şahsı ve sanatı noktasında hafızalarımızı tazeleyen bu sergiyi gerçekleştirme noktasında TÜYEK’le iş birliğini esirgemeyen Amasya Valiliğimize ve Amasya Üniversitesi Rektörlüğümüze, ayrıca Amasya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğümüze teşekkür ediyorum. Bütün Amasyalıları ‘Hattatların Reisi’yle buluşmaya davet ediyor, hepinize saygılar sunuyorum.”

Konuşmaların ardından serginin açılışını gerçekleştiren Bakan Ersoy, Vali Bakan ve Protokolü ile Hattat Hamdullah başta olmak üzere; Arapça, Farsça, Osmanlıca ve çok sayıda el yazması eserin yer aldığı Amasya Bayezid Yazma Eserler Kütüphanesinde incelemelerde bulundu.

Amasya programı kapsamında Sultan Bayezid Külliyesindeki 1914 Amasya’sının anlatıldığı Minyatür Amasya Müzesini ve Amasya Olgunlaşma Enstitüsünü de ziyaret eden Bakan Ersoy Vali Bakan son olarak tarihi Hatuniye Mahallesinde yerli ve yabancı misafirlerimize yönelik faaliyetler yürüten esnaflarımızla bir araya geldi.

 

 

 

Yorum Ekle