Ağaoğlu firması tarafından geçtiğimiz aylarda başlatılan hidro elektrik santralı inşaat çalışmaları, daha önce de tahrip edilen Kabayar Höyüğü ve çevresini tanınmaz hale getirdi.
Araştırmacı Mehmet Özsait’in incelemelerinde Kabayar Höyük ile ilgili şu bilgiler yer alıyor.
“Uluköy (Eski Sonusa) köyünün yaklaşık 3 kilometre güneydoğusunda, Mülkbükü, Umutlu yolu üzerinde ve Yeşilırmak kenarında yer alan Kabayar Höyük Mehmet Özsait tarafından 2004 yılında gerçekleştirilen Samsun ve Amasya yüzey araştırmaları sırasında tespit edilmiştir. Güneyi Yeşilırmak, kuzeyi kara yolu çalışmaları esnasında tahrip edilmiş olan Kabayar Höyük’ün yüzeyi ise yoğun tarım faaliyeti nedeni ile oldukça aşınmıştır. Mevcut boyutu 150×50 metre ve yüksekliği yaklaşık 5 metre Kabayar Höyük’te gerçekleştirilen incelemelerde; İlk Tunç Çağı, Orta Tunç Çağı,Geç Demir Çağı ve Helenistik Çağa aitçanak çömlek parçaları toplandı.”
İlçemize yaklaşık 12 kimometre uzaklıkta bulunan Kabayar Höyüğü çevresinde , halen yüklenici firmaya ait onlarca iş makinesi ve kamyonlar gece-gündüz çalışmalarını sürdürüyor.
Umutlu HES ile ilgili 2013 yılında Fatma Yolaçan tarafından Danıştay’a dava açılmış, durdurma kararına rağmen ilgili şirket karara uymamıştı. Konu ile ilgili Yeşilırmak Çevre Platformu, ilçemiz Ziraat Odası, Umutlu Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, Çılkıdır Sulama Kooperatifi ve 63 şahıs Anayasa Mahkemesi’ne dava açtı. Anayasa Mahkemesi’nin vereceği karar ilçemiz halkınca merakla bekleniyor.