Enver Seyhan
Temas kuran A. Erdağ Kasımoğlu sülalesinin nereden geldiğini ve hangi tarihte Dereli köyüne yerleştiğini bilmek istiyor. Bu konuda ha deyince “şuradan gelmişler” diyebilmek mümkün değil. Sülalenin nereden geldiğini ve Dereli köyüne ne zaman yerleştiğini esas sülale büyüklerine sormak lazım. Onlar daha iyi bilecekler. 1831 yılı Nüfus Defteri’nde kayıtlı olduklarına göre, iki yüz küsur seneden beri Dereli köyünde yerleşik olduklarını söylemek mümkün görünüyor.
1831 yılına ait Nüfus defterinde Dereli köyünün tahrir edilen ilk hanesi Kasımoğlu boyu olup nüfus kayıtları şu şekildedir:
A-Dede ve baba:
-Kasım oğlu Mehmet. Yaş: 60
Doğum tarihi: 1771
-Dede: Kasım.
Doğum tarihi: 1750
B-Çocuklar:
-Büyük oğlu Süleyman. Yaş: 33
Sabi oğlu Mehmet 11 yaşında.
Normal şartlarda 70 yaşına kadar ömür sürdü ise Süleyman 1870 yılında hayatta olması gerekir. Oğlu Mehmet ise yine normal şartlarda 1890 yılına kadar yaşamış olmalıdır. Askerlik ve salgın ve hastalık nedeniyle başa gelebilecek olumsuz hadiseler haricinde olmak üzere, hayatın normal akışı dahilinde açıklama yapılmıştır. Süleyman için diğer nüfus defterinde “çalık” ifadesi geçiyor. “Orta boylu kara sakallı çalık Süleyman.”
-Diğer oğlu Kasım. Yaş: 30
Şahsın adı 1845 yılında hazırlanan Temettuat defterinde hane reisi olarak geçmektedir. Aşağıdaki satırlarda gelir kayıtları ele alınacaktır. Vasfına gelince: “Orta boylu sarı sakallı Kasım.” Belli ki dedesinin adını vermişler. Bir ayrıntı: Nüfus defterinin ikinci nüshasında adı geçen 11 yaşındaki Mehmet Süleyman’ın değil de Kasım’ın oğlu olarak kayıt edilmiştir.
-Diğer oğlu Veli. Yaş: 28
Sabi oğlu Mehmet 1 yaşında. Sabinin adı Mahmut olup da Mehmet olarak yazılma ihtimali de bulunuyor. Diğer defterde yazılı vasfına gelince: “Kısa boylu kumral sakallı Veli. Baba adı: Mehmet.”
-Diğer oğlu Ali. Yaş: 23 (m)
Vasfına gelince:
“Orta boylu az kumral bıyıklı Ali.
Baba adı: Mehmet.”
-Diğer oğlu Asakir-i Mansuriye’den Halil.
Baba adı: Mehmet. 1838 yılında köy imamı. Aynı kişi ise eğer askerden sonra köyde imam olarak vazife gördüğünü söylemek mümkün. “Orta boylu kumral sakallı olup imam olduğu tarihte yaşı: 33”
İhtimal ki sülalede Kasım, Ali, Veli, Süleyman, Mehmet ve Halil isimleri geçmişten beri tekrar ederek geliyor. Okumalarda çoğu boyun ad koymada bu adeti tekrarladığını müşahade ettim.
Tahmini olarak sondan geriye doğru silsile:
-Ahmet
-Fikret
-Ahmet
-Hacı
-Hacı Mahmut
-Kasım (Süleyman, Ali, Veli veya Halil)
-Mehmet (Doğum: 1771)
-Kasım (Doğum: 1750)
Bilgilerin birbirini tamamlaması için 1838 yılı Nüfus defteriyle eşleşmesinde fayda var.
1844/1845 yılı Temettuat Defteri’nde ailenin hane numarası 19 olup ismi geçen iki kardeş dışında başka sülale üyelerinden kayıt ve bilgi bulunmuyor.
Temettuat Defteri:
Hane no:19
Sıra no. :19
Karye-i mezbur sakinlerinden Kasımoğlu Kasım ve kardeşi Halil’in emlâki ve arazi ve hayvanat ve temettüatı:
Arazi:
-Ekilen arazi: 18 dönüm.
-Nadasa bırakılan arazi: 20 dönüm.
-Bağ: 2 dönüm.
-Kendir tarlası: 1 dönüm.
-Tütün: 1 dönüm.
Hayvan:
-Koşu manda: 2 baş olup 40 kuruş.
-Sağman manda: 2 baş olup 80 kuruş.
-Kısır manda: 1 baş.
-2 baş yaşar dişi balak.
-Koşu öküzü: 2 baş 30 kuruş.
-Sağman inek: 2 baş 40 kuruş.
-2 baş yaşar tosun.
-Döllü merkep: 1 adet 15 kuruş.
Toplam temettuat ve tahakkuk eden vergiler konusunda defterdeki bilgileri buraya aktarmadım. Okumalarda gördüğüm odur ki genel olarak bölgede halkın gelir düzeyi ortalamanın altında gibi! Defterde toplam hane sayısı ise 30.
Dereli köyü 1889 yılında nahiye vasfına kavuşmuştur. 1900/1901 yıllarında da Dereli köyü nahiye sıfatını taşımaktadır. Elimdeki cetvelde yer almasa da 1902 yılında nahiye statüsü Pelitli Tekke köyüne verilmiştir. Nahiyeye bağlı köy sayısı 23.
24 Haziran 2024
