Enver Seyhan
Canik Kazası eşrafından Hazinedarzâde Süleyman Paşa Vakfiyesi örneğidir.
Bu sayfada (Sayfa:11) Haddadi (Gadadu) ve Sepetli köylerine dair vakfiye bilgileri yer alıyor.
(22 ve 23’ncü maddeler)
Bu köyler, sonradan Trabzon Valisi ve bütün bu bölgede “Âyan” olan Süleyman Paşa’nın çiftliği durumundadır.
Âyanlık düzenini Sultan 2’nci Mahmut ortadan kaldırdı. Cumhuriyet döneminde de vakıf mülkiyeti kayım kazığa bağlanarak köylü ekip biçtiği toprağına kavuştu.
Amasya Vakfı’nda geçmiş yıllarda, o dönemde tapulamada görevli Harita mühendisi ile tanıştım ve vakıf konusunda, vakıf şartlarının ortadan kaldırılması konusunda yaptığı çalışmayı çabayı gayreti ve emeği kendi ağzından dinledim. Takanaklı bütün işleri çözerek köylüye tapulama yapıldığını anlattı. Sepetli köyü arazisi içinde 1825 / 1840 aralığında kurulan benim köyüm Oba’nın arazisi üzerindeki yaptırımı da tamamen kaldırdıklarını söyledi. Hatta çok eskiden köye gelip “buralar bizim” diyen birkaç kişiyi, köylünün sopa ile kovaladığını eski insanlardan son on beş
sene içinde dinledim.
Yoksa bir “derebeylik düzeni olan âyanlık” halk için asla iyi bir şey değildi. “Kulluk ve kölelik” sistemi idi. Ayrıca vakıf belgesi imzalı mühürlü olup “Evladiyelik Vakıf” idi. Bu nedenle, toprak köylüye yâr değildi.
Diyorum ki:
Toprağınıza sahip çıkın. Asla vazgeçmeyin. Tapunuzu kontrol edin.
Toprak her zaman lazım. Atalar demişler ya: Dünyada yaşarken çok çok önemli olduğu gibi nihayet “son durak kara toprak!” Diriye de ölüye de toprak gerek.
Aman! Koruyun. Sahip çıkın.
Köyünüzden elinizden yurdunuzdan olmayan onlarca kilometre ötelerden birilerine toprak satmayın; yaşamsal bir neden yoksa toprağınızı asla satmayın.
Birkaç sene önce, bir öğretmen rehberliğinde, bölgesel tarih ve coğrafya çalışan öğrenci kümesinden, telefon görüşmemizde bahseden Taşova İmam Hatip Lisesi Müdürü’nün talebi olmasa da elimdeki Vakfiye örneğini okula gönderdim. Ayrıca bir örnek de Destek köyünde yaşayan emekli bir şahsın emanetindedir. Kişinin adını veremedim; kendisine sormadan burada yazamazdım.
