HASAN APAYDIN-İLAHİYATÇI-OSMANLICA BİLİM UZMANI
Groznideki otelimizden sabah ayrılıp Çerkezya Özerk bölgesine doğru hareket ediyoruz. Bizi burada Ramazan isimli mihmandarımız bekliyor. Ramazanla buluşup onun yaşadığı ve Rusya’nın turistik yerlerinden olan Arhız denilen yerine gidiyoruz. Ramazan bey bizi çok iyi bir şeklide karşılıyor ve kardeşi Cengiz’e bir koyun kesmesi için telefon ediyor. Daha sonra öğle yemeğini Ramazan beyin büyük malikanesinde mükellef bir sofrada yiyoruz. Yemekten sonra Rusya’nın önemli yaz turizminin olduğu yerlere gidiyoruz ve orada piknik yapıyoruz. Ramazan bey bize çiçek bahçesini ve tekstil fabrikasını gezdiriyor. Oradan kardeşinin sahibi olduğu yunus balıklarının şov yaptığı gösteri merkezine götürüyor. Bu güzel şovu izledikten sonra Çerkezya’nın önemli şehirlerini geziyoruz. Oradan Karaçay-Balkar Özerk Cumhuriyetine geçip Valeri isimli Nogay türkü olan mihmandarımız bize eşlik etmeye başlıyor. Onunla Rusya’nın en önemli turizm bölgesi olan Dombay’a doğru gidiyoruz. Dombay dört bin metreden yüksek dağların bulunduğu bir yer. Hala ağustos ayında tepelerinde kar mevcut. Derelerinden buz gibi sular akıyor. Teleferiğe binip birinci dağın zirvesine çıkıp etrafı dolaşıyoruz. Daha sonra oradan ikinci teleferiğe binip başka bir dağın zirvesine çıkıyoruz. Oraları da keşfettikten sonra üçüncü bir teleferiğe binip tam dört bin metre yüksekliğe çıkıp Rusya’nın Soçi kenti tarafına seyredip resimliyoruz. Burada bir yemek molası verdikten sonra aynı teleferiklerle aşağı inip gezimize devam ediyoruz. Oradan tekrar Grozni’ye gidiyoruz. Önce de söylediğim gibi Grozni çok modern ve temiz bir şehir. Caddelerindeki arabalar hep yeni marka ve trafik düzenli akıyor. Kadınların çoğunun başı kapalı ve genel ahlak kurallarına uyuyorlar. Grozni’de sadece bir yerde yabancılar için içki satılan bir dükkan varmış. Geleneklerini hala yaşatıyorlar. Çeçenistan’da bulunduğumuz süre içinde kavga, gürültü ve ya herhangi bir olaya rast gelmedik.
19. yüzyılda süregelen Kafkas-Rus savaşlarında yorgun düşen halkın artık umudunu yitirmeye başladığı bir sırada Şeyh Kunt Hacı dedikleri insan tarih sahnesine çıkar ve kadiri tarikatının Çeçenistan varyantı olan her halükarda barışçıl tezleri savunan zikrizm hareketini toplum içinde yaymaya çalışır. Bu sebeple Kunt Hacı çeçenler arasında efsane olmuş ve pek çok kerametleri anlatır durumda. Çeçenistan için en önemli lider olan Kuzey Kafkasya halklarının siyasi ve dini önderi, Kuzey Azerbaycan, Dağıstan, Çeçenistan ve Çerkesya’nın üçüncü imamı olan imam ve asker Şeyh Şamil’i hayırla yad ediyoruz. Kafkasya’nın özgürlük savaşçısı Şeyh Şamilin memleketinde gezerken onun hayatı ve hatıraları tekrar aklımıza geliyor. Sonunda istemeden de olsa aklımız Çeçenistan’da kalarak oraya ileride tekrar gelme arzusuyla ayrılmak zorunda kalıyoruz.
