Haber: Ahmet Şimşek
Yayık denilince akla, tereyağı ve ayran gelir. Çocukluğumuzda köylerimizinde çoğunluğumuzun evinde gördüğü tahta ağaçtan yapılmış, kenarları şifat denilen yuvarlak sac ile bağlanmış, yoğurdu içine doldurulan ilkel bir icattır yayık.
Dipşek ve dipşek sapı da bu aletin diğer parçasıdır. Kimisi dik vaziyette duran, dipşek ile içine doldurulmuş yoğurdu döverek ayran ile tereyağını birbirinden ayıran çok yarayışlı kullanışlı bir alettir yayık.
Yayık veya güvlek dediğimiz aletin içine bir miktar suyla karıştırılarak ayran halinde doldurulan yoğurdun ileri geri sallandığında, ayranın üzerine çıkan tereyağının kepçeyle toplanması, sallamaya devam edildikçe azalan miktarla da olsa tereyağının ayranın içinde kalmayıncaya kadar süren “yayık yoğurt ayran ve tereyağı” ilişkisini hatırlatmaktır.
İçenler bilir yayık ayranının (Gatığın) tadını, ekmeğine yağ sürenler bilir tereyağının kıymetini, sabah aç karnına tereyagı ile balı karıştırıp ciğerlere ilaç olduğunu yavsiye eder doktorlarımız. Hele işin güzel yanı ise çocukluğumuzdaki ambarın küçük tarafına oturan ebelerimizin yayık içinde dipşekle vurdukça çolk, colk sesleri, yüzlerinden nur akan nenelerimizin sevgi dolu bakışı asla hayalimizden gitmeyecektir.
05amasyam-05 Kültür, Haber, Magazin 2023
