Allah lafzı Kur’an’da 2697 kez geçer. Allah’a atfedilen zamirleri de sayarsak 6000’ i geçer. Bu da onun şanına yaraşır. Kur’an’da Allah tasavvurunu inşa eden ayet ve sureler vardır. Bunların başında ihlas suresi ve Ayet ’el Kürsi gelir.
İslam aklında Allah alemi yaratan ve yaşatandır. Yani RABBÜL ALEMİNDİR. En üstün ve en yüce olandır yani EL-AZİZ VE EL-ALİYYDİR. Sonsuz rahmet ve merhametin kaynağıdır. Yani ERRAHMAN VE RAHİMDİR. Mülkün yegane malikidir. Yani MALİKÜL MÜLKTÜR. Kainatı yaratan ve yönetendir. Yani HALIK VE RABDIR.
Kur’an’a göre Allah hem aşkın(Müteal) hem de içkindir. Cahiliye Arap toplumu önce de söylediğimiz gibi Allah’a inanıyor, onu yaratıcı olarak kabul ediyor ve evrendeki tasarruflarını tasdik ediyorlardı, ama mü’min değil müşriklerdi. Onları müşrik yapan ise Allah tasavvurlarındaki yanlışları idi. Allaha inanıyorlar fakat onun çok uzak olduğunu düşünüyorlardı. Bu sebeple kendilerini ona yaklaştıracak aracılar aradılar.Bunun sonucunda melek ve cin gibi görünmeyen varlıkların Allah katında kendilerine aracılık yapıp kendilerini Allaha yaklaştıracaklarını düşündüler.Böylece saptılar.Melekleri Allah’ın kızları olarak tasavvur etmeye başladılar.Putlarını yaptıkları melekleri memnun ederlerse ,onların da kendilerini Allaha yaklaştıracaklarına inandılar.Şirk ve putçuluk olayı böylece başlamış oldu. Putlara, Allah’a yakın olduklarına inandıkları meleklerin yeryüzündeki simgesi olarak tapıyorlardı. Lat, menat ,uzza isimlerindeki üç büyük puta bu yüzden dişil isimler koymuşlardı.
Allah tasavvurundaki her türlü beşeri sapmanın temelinde uzak Allah inancı yattığı için Kur’an, kuluna şah damarından daha yakın bir Allah tasavvuru inşa etmeyi amaçladı. Allah resulü uzak Allah tasavvurunun yol açtığı sapmaya karşı namazı bir kalkan olarak görüyordu. ’Namaz mü’minin miracıdır’ hadisi bu yüzden önemlidir. Sonuçta Allah hem aşkın(müteal) hem de içkindir. Bunu bize en iyi anlatacak somut örnek güneştir. Güneş bize yüz elli milyon km uzak iken aynı zamanda sıcaklığıyla saçlarımızı okşayacak kadar yakındır.
HASAN APAYDIN-İLAHİYATÇI
ULUKÖY-2021
