1880’den itibaren İngiliz hakimiyeti altındaydı.
1914’te Emir Habibullah Han İngilizlerden bağımsızlık istedi.
Birinci Cihan Harbi’nde tarafsız kalmak şartıyla bağımsızlık vereceklerini belirttiler.
Birinci Cihan harbinde bağımsız kaldılar ama İngilizlerden bağımsızlık gelmedi.
Habibullah Han öldürüldü ve yerine 1919’da Emanullah Han geçti.
(ÖNEMLİ: Bağımsızlık vermediler ve kral / emir öldürüldü.)
Mayıs 1919’da Afgan bağımsızlık savaşını başlattı.
(Önemli)
Ağustos 1919’da Ravalpindi antlaşmasıyla bağımsızlık geldi
01 Mart 1921’de Türk Afgan Dostluk ve İş Birliği Anlaşması imzalandı.
21.07.1921’de TBMM tarafından onaylandı.
Afganistan, Türkiye Cumhuriyeti Ankara Hükümetini ilk tanıyan ülke oldu.
Emanullah Han iyi eğitim görmemişti.
Uygarlık yolunda köleliği yasakladı.
Din ayrımı olmaksızın bütün vatandaşlar kanun önünde eşitti.
Afganların başına sardıkları 5 metrelik şal kaldırıldı.
Çok eşlilik yasaklandı.
Nikah devlet güvencesine alındı.
(Yukarıda geçen kanunlar çok önemli.)
İsyanlar çıktı.
Özellikle kadına verilen haklar nedeniyle
kafir krala karşı mücadele başlatıldı.
(Benzer şeyler Türkiye’de de oldu ve hâlâ kaşınıyor bu gibi konular. Bilakis 2. Mahmut bu gibi konularda tenkitten nasibini aldı.)
1929’da Emanullah Han ülkeyi terk etti.
Roma’ya yerleşti.
Muhammed Nadir Han (Nadir Şah ünvanıyla ) Afganistan kralı oldu.
1933’te öldürüldü.
Zahir Şah geldi.
1979’da Rusya işgal etti.
1980’den itibaren Amerika yeşil kuşak projesini harekete geçirdi ve Afganistan’da dinsel gruplar abd eliyle beslendi ve büyütüldü.
Sovyetler Birliği parçalanınca Amerika Taliban’la mücadele safsatasıyla Afganistan’a girdi.
Çözüm üretemeyen abd 20 sene geçtikten sonra 2021’de Afganistan’ı Taliban’a bırakıp çekildi.
Edebi ve sosyal hadiselerde de tecrübe önemlidir fakat içinde dikkate şayan bir tema (ana fikir) vardır.
Yorum Ekle
