Ahmet Günaydın
Araştırmacı Umut Pelitli’nin “İbret alınacak bir Dernek” başlığı adı altında yazdığı yazıda; 19 Aralık 1945 günü kurulan “Taşova’yı Güzelleştirmeğe Yardım Derneği”nin amacı aynen şöyle: “Taşova’nın güzelleştirilmesine ; kasabanın ağaçlandırılmasına. Belediyenin imar işlerine, su işlerine, köy okullarının yapılmasına, bataklıkların kurutulmasına, tarihi abidelerin korunmasına yardımdır.” maddesindeki Tarihi abidelerin korunması bölümü ilçe merkezinde tek tarihi eser sayılabilecek Kapalı Cezaevimizi akıllara getirdi.
Mükemmel taş işçiliğinin bulunduğu ve 1940’lı yılların sonlarına doğru Doğu mahallesinde hizmete giren cezaevi yıllara meydan okuyabilecek bir şaheser iken hala bilinemeyen bir nedenle yıkıldı. Ağaçlandırılmış güzel ve geniş bir bahçesi bulunan çezaevi 2 küçük, 2 büyük koğuşa sahipti. Küçük bir idare odası ve maltası ile birlikte elli yıla yakın bir süre ile binlerce insanı zorunlu konuk etmişti. 5 Nisan 1994 kararlarından sonra çöküşe geçen ilçemizde 1996-1999 arasında Kapalı cezaevi, Sümerbank, Zirai Donatım Kurumu , Karayolları bakımevi, Şekerbank kapandı. Tüm bu kurum binaları yerli yerinde dururken Kent müzesi veya başka amaçlarla kullanılabilecek cezaevi binası neden yıkıldı. Bu yıkım, o dönem (2000’li yılların başı) sivil toplum kuruluşlarının nasıl gözünden kaçtı anlayan varsa beri gelsin!.. 1945 yılında kurulan ilk derneğimizin gösterdiği duyarlılığı gösteremedik. Basın olarak biz de dahil hepimize yazıklar olsun.
Cezaevinin dış görünüşü ile ilgili bir fotoğrafı tüm çabalarımıza rağmen elde edemedik. Onun için 11 Temmuz 1979 günü Gönül Hayati Özkan ağabey ile çekindiğimiz bir fotoğrafı sizlerle paylaşıyorum.
Yine bu vesile ile 30 Mart 2014 Mahalli İdareler seçimi öncesi 11 Mart 2014 günü ilçemize gelen Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın Adalet Sarayı sözünü hatırlatıyor, 2013 yılında basiretsiz idarecilerin yüzünden Gümüşhacıköy’e kaptırdığımız 600 kişilik yarı açık cezaevinin yeni cezaevleri açılması gündemde iken ilçemize de açılabilmesi için yeni bir teşebbüs bekliyoruz.
Son bir not olarak İlçemiz Kaymakamlığı resmi internet sitesinin Tarihçe bölümünün son paragrafı ile sizleri başbaşa bırakıyoruz: “Taşova’nın kültürel mirasları turizmi alevlendirebilecek düzeydedir. Taşova çevresinde yapılan kazılarda, Romalılarda, Hititler den, Osmanlılardan kalma, tarihi buluntular, Alpaslan ve Amasya müzelerinde sergilenmektedir. İlçemizde müzenin olmayışı, bu tarihi mirasların, ilçemiz dışında sergilenmesini zorunlu kılmaktadır. Ancak ilçemizde bulunan taştan yapılmış ve kullanılmayan bir bina var ki, müze amaçlı kullanım için birebirdir. Bina daha önce, adalet bakanlığına bağlı olarak Taşova cezaevi olarak hizmet verirken, cezaevinin kaldırılmasıyla boş kalmış ve tüm güzelliğiyle, tarihi eserlerin sergilenmesini beklemektedir.”
